Author :
Abstract
Platon'un Symposion diyaloğunda karşılaştığımız, Diotima'nın Eros aracılığıyla güzelliğe ulaşmak için tarif ettiği yol ile bir aşk dini olarak da ifade edilen Anadolu tasavvufunun öğretileri arasında hem biçim hem de içerik olarak birçok benzerlik bulunmaktadır. Bu çalışma, iki yaklaşım arasında organik bir bağlantı olup olmadığını veya bu bağlantının hangi kanallarla kurulduğunu araştırmak yerine, iki yaklaşımı birbirinin ışığında göstermeyi amaçlamaktadır. Böylelikle hem Symposion diyaloğunun hem de Anadolu tasavvufunun böylesi görece özgün bir yorumla daha anlaşılır olacağı savunulmaktadır.
Keywords
Abstract
There are many similarities in both form and content between the path Diotima described in order to reach Beauty through Eros which we encounter in Plato's Symposion dialogue and the tenets of the Anatolian Sufism which is a religion of love. Rather than investigating whether there is any organic connection between the two approaches or the channels through which such a connection is established, this study aims to show the two approaches in light of each other. Thus, it is argued that both the Symposion dialogue and the Anatolian Sufism will be more understandable with such a relatively original interpretation.
Keywords
- Arslan, A. (2006). İlkçağ Felsefe Tarihi 2: Sofistlerden Platon’a. İstanbul Bilgi Üniver- sitesi Yayınları.
- Aslanoğlu, İ. (1992). Şah İsmail Hatâyî ve Anadolu Hatâyîleri. Der Yayınları.
- Aşık İbreti. (1996). İlme Değer Verdim. Can Yayınları.
- Bettali, M. (2017). Başarılı Model: Aristokratik Polis. İçinde U. Eco (Ed.), & L. T. Basmacı (Çev.), Antik Yunan (ss. 72-76). Alfa Yayınları.
- Chittick, W. C. (2006). Tasavvuf: Kısa Bir Giriş (T. Koç, Çev.). İz Yayıncılık.
- Çankaya, A. (2015). Platon’un Symposion’unda (Şölen) Eros’un (Aşk) Doğası Me- selesi: Bir Ölümsüzlük Arzusu. Felsefi Düşün, 5, 21-39.
- el-Hâkim, S. (2005). İbn’ül Arabi Sözlüğü (E. Demirli, Çev.). Kabalcı Yayınevi.
- Er, S. E. (2020). Karacaoğlan Şiirinin Felsefi Temelleri. Milli Folklor, 16(127), 186- 193.
- Esen, A. Ş. (2016). Karacaoğlan. Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
- Farabî. (2005). Eflatun ile Aristoteles’in Görüşlerinin Uzlaştırılması (M. Kaya, Çev.). Felsefe Arkivi, 24, 221-255.
- Fuzulî. (2000). Leylâ ve Mecnun (M. N. Doğan, Çev.). Yapı Kredi Yayınları.
- Gülyurt, A. (2021). Anadolu Tasavvufu. Lejand Kitap.
- İbn’ül-Arabî. (2006). Fusûsu’l-Hikem (E. Demirli, Çev.). Kabalcı Yayınevi.
- Kaplanoğlu, R. (2000). Osmanlı Devleti’nin Kuruluşu. Avrasya Etnografya Vakfı Ya- yınları.
- Mevlâna. (1988). Mesnevi: C. VI (V. İzbudak, Çev.). MEB Yayınları.
- Mevlâna. (1995). Mesnevi: C. II (V. İzbudak, Çev.). MEB Yayınları.
- Mutlu, E. Ç. (2018). Sokrates’in Öğretmeni Diotima. Kilikya Felsefe Dergisi, 1, 11- 26.
- Ocak, A. Y. (2010). Osmanlı Sufiliğine Bakışlar. Timaş Yayınları.
- Öngören, R. (2010). Şeyh. İçinde Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (C. 39, ss. 50-52). TDV Yayınları.
- Öngören, R. (2011). Tarikat. İçinde Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (C. 40, ss. 95-105). TDV Yayınları.
- Öztelli, C. (1989). Pir Sultan Abdal. Özgür Yayınları.
- Patrich, J. (1995). Sabas, Leader of Palestinian Monasticism: A Comparative Study in Eastern Monasticism, Fourth to Seventh Centuries. Dumbarton Oaks Research Library and Collection.
- Peters, F. E. (2004). Antik Yunan Felsefesi Terimleri Sözlüğü (H. Hünler, Çev.). Para- digma Yayıncılık.
- Platon. (2014). Şölen (E. Çoraklı, Çev.). Alfa Yayınları.
- Platon. (2016a). Phaidros ya da Güzellik Üzerine (B. Akar, Çev.). BilgeSu Yayıncılık.
- Platon. (2016b). Theaitetos (B. Akar, Çev.). BilgeSu Yayıncılık.
- Russell, B. (2020). Batı Felsefesi Tarihi (A. Fethi, Çev.; C. 1). Alfa Yayınları.
- Sophokles. (2019). Antigone (A. Çokona, Çev.). Türkiye İş Bankası Kültür Yayın- ları.
- Strauss, L. (2001). Leo Strauss On Plato’s Symposium (S. Benardete, Ed.). University of Chicago Press.
- Şatıroğlu, V. (1970). Dostlar Beni Hatırlasın. Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
- Tatcı, M. (2011). Yunus Emre Divan-ı İlahiyat. Kapı Yayınları.
- Uludağ, S. (1993). Cemal. İçinde Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (C. 7, s. 296). TDV Yayınları.
- Uždavinys, A. (2004). The Golden Chain: An Anthology of Pythagorean and Platonic Philosophy. World Wisdom. Öz: Platon'un Symposion diyaloğunda karşılaştığımız, Diotima'nın Eros aracılığıyla güzelliğe ulaşmak için tarif ettiği yol ile bir aşk dini olarak da ifade edilen Anadolu tasavvufunun öğretileri arasında hem biçim hem de içerik olarak birçok benzerlik bulunmaktadır. Bu çalışma, iki yaklaşım arasında organik bir bağlantı olup olmadığını veya bu bağlantının hangi kanallarla kurulduğunu araştırmak yerine, iki yaklaşımı birbirinin ışığında göstermeyi amaçlamaktadır. Böylelikle hem Symposion diyaloğunun hem de Anadolu tasavvufunun böylesi görece özgün bir yorumla daha anlaşılır olacağı savunulmaktadır. Anahtar Kelimeler: Smyposion, Diotima, Eros, güzellik, Anadolu Tasavvufu, aşk, tarikat.
