Author :
Abstract
İnsanoğlu düşünce tarihi boyunca genelde ölümü bir türlü kabullenmek istememiş ve ona karşı ciddî bir direnç göstermiştir. O, şu veya bu biçimde bu dünyada daima ölümsüzlük arayışı içinde olmuştur. Bu arayış, tarihin her döneminde varlığını ve dinamizmini koruya gelmiştir. Bugün bu arayış, bilim ve teknolojinin, özellikle modern tıbbın sunduğu imkânlarla, çok daha ciddî bir ivme kazanmış görünmektedir. Bu imkânlar insanların bir kısmında ölümsüzlüğün gerçekleşebileceği yönünde daha önce hiç olmadığı kadar güçlü bir inanç ve güven oluşturmuştur. Bu bakımdan, tarih boyunca insanoğlunun büyük bir merak ve beklenti içinde peşinden koştuğu ölümsüzlük arzusunu bugün artık tıp gerçekleştirmeye çalışmaktadır. Bu çalışmada, önce düşünce tarihinde insanın ölümsüzlük arayışı örnekler eşliğinde ortaya konacak, ardından da modern tıbbın ölümsüzlük arayışı/ölüm algısı ve bu arayışın beraberinde getirdiğini düşündüğümüz sorunlar dile getirilecektir. Son olarak, modern (bilim ve) tıptaki ölümsüzlük arayışına ilişkin çabaların din felsefesi açısından analizi, eleştirisi ve değerlendirmesi yapılacaktır.
Keywords
Abstract
Human being has been reluctant to accept death and showed resistance against it throughout the history of ideas. Human being has somewhat been in the pursuit of immortality on the earth. This pursuit has maintained its presence and dynamism throughout the history. Today, this pursuit seems to have accelerated seriously along with the facilities of science and technology, particularly the modern medicine. These facilities have created a belief and a confidence of the possibility of the realization of immortality for some people to a degree which has never been experienced so far. In this sense, today, medicine is triying to realize the will to imortality which human being has been in the pursuit of with a great curiosity and faith throughout the history. In this study, firstly, the search for immortality in the history of ideas will be revealed along with examples, and then, search for immortality and the perception of death of modern medicine and the problems arising with this perception will be discussed. Lastly, the analysis, critique and evaluation of the efforts related with the search for immortality in modern science and medicine will be done in terms of philosophy of religion.
Keywords
- Aydın, M. S. (1992). Din Felsefesi. Ankara: Selçuk Yayınları.
- Birand, K. (1987). İlkÇağ Felsefesi Tarihi. Ankara: Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları.
- Bauman, Z. (2012). Ölümlülük, Ölümsüzlük ve Diğer Hayat Stratejileri (çev. N. Demirdöven). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- Becker, E. (2014). Ölümü İnkâr (çev. A. Tüfekçi). İstanbul: İz Yayıncılık.
- Bulfinch, T. (2011). Bulfinch Mitolojisi (çev. A. Babacan & B. Kamcez & B. Özcangiller). İstanbul: Pinhan Yayıncılık.
- Canetti, E. (2007). Ölüm Üzerine (çev. G. Aytaç). İstanbul: Payel Yayınları.
- Çelebi, E. (2012). Ölümde Özdeşliğini Bulan Dasein: ‘Moribundus Sum’ versus ‘Cogito Sum’. Beytulhikme An International Journal of Philosophy, 2 (2), 18-34.
- Dostoyevski, F. (2009). Suç ve Ceza (çev. M. Beyhan). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
- Erhat, A. (2008). Mitoloji Sözlüğü. İstanbul: Remzi Kitabevi.
- Enis, M. A. (2000). Cesur Yeni DNA: İnsan Tanrı Rolü Mü Oynuyor? Modern Tıbbın Ötesi (haz. S. Demirci). İstanbul: İnsan Yayınları.
- Feuerbach, L. (2010). Ölüm ve Ölümsüzlük Üzerine Düşünceler (çev. & haz. K. H. Ökten). Ölüm Kitabı: Ölüm Düşüncesinin Temel Metinleri. İstanbul: Agora Kitaplığı.
- Fromm, E. (2003). Sahip Olmak ya da Olmak: İki Yolun Biçimi Üzerine Bir İnceleme (çev. A. Arıtan). İstanbul: Say Yayınları.
- Gazali (2009). Filozofların Tutarsızlığı (çev. M. Kaya & H. Sarıoğlu). İstanbul: Klasik Yayınları.
- Göka, E. (2010). Ölme: Ölümün ve Geride Kalanların Psikolojisi. İstanbul: Timaş Yayınları.
- Hentsch, T. (2010). Hakikat ya da Ölüm: Batı Anlatı Geleneğinde Ölümsüzlük Arayışı (çev. B. Baş). İstanbul: İz Yayıncılık.
- Heidegger, M. (2006). Varlık ve Zaman (çev. K. H. Ökten). İstanbul: Agora Kitap- lığı.
- Hökelikli, H. (1991). Ölüm ve Ölüm Ötesi Psikolojisi. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 3 (3), 151-165.
- İbn Sina (2011). El-Adhaviyye fi’l-Me’âd (çev. & haz. M. Kaya). Felsefe ve Ölüm Ötesi. İstanbul: Klasik Yayınları, 1-46.
- İbn Sina (2010). Ruh Kasîdesi (çev. & haz. M. Kaya). İslam Filozoflarından Felsefe Metinleri. İstanbul: Klasik Yayınları, 325-334.
- İllich, Ivan (2011). Sağlığın Gaspı (çev. S. Sertabiboğlu). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- Izutsu, T. (1997). Kuran’da Dini ve Ahlaki Kavramlar (çev. S. Ayaz). İstanbul: Pınar
- Kaku, M. (2016).Geleceğin Fiziği (çev. Y. S. Oymak & H. Oymak). Ankara: Orta- doğu Teknik Üniversitesi Yayınları.
- Kindî (2010). Üzüntüyü Yenmenin Çareleri (çev. & haz. M. Kaya). İslam Filozofların- dan Felsefe Metinleri. İstanbul: Klasik Yayınları, 51-66.
- Koç, T. (1991). Ölümsüzlük Düşüncesi. İstanbul: İz Yayıncılık.
- Northcott, M. (2002). Klonlama: Ölümsüzlük Vaadi mi, Tehdit mi? Yeni 1000 Yılda Tanrı (haz. R. Stannard, çev. A. Atabek). İstanbul: Gelenek Yayınları, 75-77.
- Önal, M. (2012). Kötülük Problemine Epiktetos’un Mutluluk Öğretisiyle Bakmak. Felsefe Dünyası, 56, 126-146.
- Platon (1997). Phaidon (çev. S. K. Yetkin & H. R. Atademir). İstanbul: Milli Eği- tim Bakanlığı Yayınları.
- Razi, F. (2002). Kelam’a Giriş: el-Muhassal (çev. H. Atay). Ankara: Kültür Bakanlığı
- Roux, J.-P. (1999). Altay Türklerinde Ölüm (çev. A. Kazancıgil). İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
- Sandars, N. K. (1973). Gılgamış Destanı (çev. S. Kutlu & T. Duralı). İstanbul: Hürri- yet Yayınları.
- Sarıkçıoğlu, E. (2004). Başlangıçtan Günümüze Dinler Tarihi. Isparta: Fakülte Kita- bevi.
- Serdar, Z. (2000). Parlak Bilim Adamından Yarı-Tanrı Frenkenstein’a. Modern
- Stannard, R. (2002). Yeni 1000 Yılda Tanrı (çev. A. Atabek). İstanbul: Gelenek
- Thilly, F. (1995). Felsefe Tarihi I (çev. İ. Şenel). İstanbul: Sistem Yayınları.
- Unamuno, M. (1986). Yaşamın Trajik Duygusu (çev. O. Derinsu). İstanbul: İnkılâp Kitabevi.
- Weber, A. (1998). Felsefe Tarihi (çev. H. V. Eralp). İstanbul: Sosyal Yayınlar.
- Yasa, M. (2001). Ölüm Sonrası Yaşam. Ankara: Ankara Okulu Yayınları. Öz: İnsanoğlu düşünce tarihi boyunca genelde ölümü bir türlü kabullenmek istememiş ve ona karşı ciddî bir direnç göstermiştir. O, şu veya bu biçimde bu dünyada daima ölümsüzlük arayışı içinde olmuştur. Bu arayış, tarihin her döneminde varlığını ve dinamizmini koruya gelmiştir. Bugün bu arayış, bilim ve teknolojinin, özellikle modern tıbbın sunduğu imkânlarla, çok daha ciddî bir ivme kazanmış görünmektedir. Bu imkânlar insanların bir kısmında ölümsüzlüğün gerçekleşebileceği yönünde daha önce hiç olmadığı kadar güçlü bir inanç ve güven oluşturmuştur. Bu bakımdan, tarih boyunca insanoğlunun büyük bir merak ve beklenti içinde peşinden koştuğu ölümsüzlük arzusunu bugün artık tıp gerçekleştirmeye çalışmaktadır. Bu çalışmada, önce düşünce tarihinde insanın ölümsüzlük arayışı örnekler eşliğinde ortaya konacak, ardından da modern tıbbın ölümsüzlük arayışı/ölüm algısı ve bu arayışın beraberinde getirdiğini düşündüğümüz sorunlar dile getirilecektir. Son olarak, modern (bilim ve) tıptaki ölümsüzlük arayışına ilişkin çabaların din felsefesi açısından analizi, eleştirisi ve değerlendirmesi yapılacaktır. Anahtar Kelimeler: Ölümsüzlük, din felsefesi, tıp, felsefe ve Tanrı.
