Author :
Abstract
Dennett’e göre, Fiziksel Duruş, nesnenin fiziki öğeleri, Tasarım Duruşu nesnenin tasarım ayrıntıları cinsi üzerinden bir açıklama yapar. Yönelimsel Duruş ise, öncekilerden bağımsız olarak, nesneye atfedilen yönelimsel haller cinsinden nesnenin davranışını açıklar. Nesneye atfedilen yönelimsel haller ise sadece pragmatik gerekçelere dayanır, metafizik bağlayıcılıkları yoktur. Zihinsel hallerin gerçeklikleri yoktur; meridyen, paralel ve sayı kavramlarında olduğu gibi olumsal dünyada herhangi bir şeye bir gönderimde bulunmazlar. Dennett’in zihinsel hallerin gerçekliğini reddiyesinin başlıca nedeni ise onun orijinal yönelimsellik-türetilmiş yönelimsellik ayrımına karşı çıkmasından kaynaklanır. Bu makalenin ilk bölümünde, Dennett’in meşhur üç açıklama yöntemini açıklayacağım. İkinci bölümde, Dennett’in orijinal yönelimsellik türünü neden reddettiğini açıklayacağım ve bu reddiyeyi desteklemek için kullandığı örneklerin hiçbirinin onun amacına hizmet etmediğini savunacağım. Sonuç bölümünde ise, Dennett’in iddiasındaki iki temel zayıf noktaya işaret edeceğim.
Keywords
Abstract
According to Dennett, The Physical Stance explains objects in terms of their physical elements, while the Design Stance explains objects through the analysis of their design features. The Intentional Stance, independent of the former stances, explains the behavior of the object in terms of the intentional states attributed to that object. Intentional states that are ascribed to the object depend only on pragmatic grounds; a metaphysical commitment to their existence is out of the question. For Dennett, mental states are not real; just like in the concept of longitude, latitude and number, they do not refer to anything in the contingent world. The main reason for Dennnett’s denial of the reality of mental states is based on his challenge to the distinction between original and derived intentionality. In the first section of this essay, I will explain Dennett’s three widely-known explanatory frameworks. In the second section, I will explain Dennett’s reason for the refusal of original intentionality and I will argue for the claim that none of the examples he provided to support his refusal actually supports his refusal. In the conclusion section, I will point out two essential weak spots in Dennett’s claim.
Keywords
- Aristotle (c1957/2000). On The Soul; Parva Naturalia; On Breath. (Trans. W. S. Hett). Cambridge, Mass.: Harvard University Press.
- Brentano, F. (1973, 1995). Psychology from an Empirical Standpoint. (Trans. A. C. Rancurello, D. B. Terrell & L. McAlister). London: Routledge.
- Brook, A. & Ross, D. (2002). Dennett’s Position in the Intellectual World. Daniel Dennett. (Ed. A. Brook & D. Ross). Cambridge, UK: Cambridge University Press, 3-37.
- Copeland, J. B. (1995). Artificial Intelligence: A Philosophical Introduction. Cambrid- ge: Blackwell.
- Crane, T. (2003). The Mechanical Mind. London, New York: Routledge.
- Dennett, D. C. (1969/1996). Content and Consciousness. London, UK: Routledge.
- Dennett, D. C. (1978/2017a). Introduction. Brainstorms: Philosophical Essays on Mind genellemeye (İng., “Existential Generalization”) imkân sağlamadığı durumlarda o ifadenin/deyişin “yönelimsel” olduğunu belirtir (Dennett 2017b: 3, ayrıca bkz. Dennett 1987b: 315). Bu tanımda, net bir şekilde içlemsellik (İng., “intensionality”) ile yönelimselliğin (İng., “intentionality”) sanki aynı terimmiş gibi ele alındığını görüyoruz. Benim görüşüme göre, burada Dennett zihni tamamıyla dilin esiri kılmıştır. Bu yaklaşım birçok yönden sorunludur; makalede de yer yer bu sorunlardan örnekler üzerinden giderek bahsetmeye çalıştım. Bana göre, doğru bir zihin metafiziği yapmak istiyorsak daha ilk baştan zihni dilin asimilasyonundan ve hegemonyasından kurtarmalıyız (Krş., Brentano 1973/1995: 88).
- Dennett, D. C. (1978/2017b). Intentional Systems. Brainstorms: Philosophical Essays on Mind and Psychology. Cambridge, MA: MIT Press, 3-23.
- Dennett, D. C. (1978/2017c). Reply to Arbib and Gunderson. Brainstorms: Philosop- hical Essays on Mind and Psychology. Cambridge, MA: MIT Press, 25-41.
- Dennett, D. C. (1978/2017d). Brain Writing and Mind Reading. Brainstorms: Philo- sophical Essays on Mind and Psychology. Cambridge, MA: MIT Press, 43-55.
- Dennett, D. C. (1978/2017e). A Cure for the Common Code? Brainstorms: Philosop- hical Essays on Mind and Psychology. Cambridge, MA: MIT Press, 99-118.
- Dennett, D. C. (1978/2017f). Artificial Intelligence as Philosophy and as Psycho- logy. Brainstorms: Philosophical Essays on Mind and Psychology. Cambridge, MA: MIT Press, 119-137.
- Dennett, D. C. (1978/2017g). Mechanism and Responsibility. Brainstorms: Philosop-
- Dennett, D. C. (1985). Can Machines Think? How We Know. (Ed. M. Shafto). San Francisco: Harper and Row, 121-145.
- Dennett, D. C. (1987a). Styles of Mental Representation. The Intentional Stance. Cambridge, London: MIT Press, 213-225.
- Dennett, D. C. (1987b). Evolution, Error and Intentionality. The Intentional Stance. Cambridge, London: MIT Press, 287-321.
- Dennett, D. C. (1994).The Myth of Original Intentionality. Thinking Computers and Virtual Persons: Essays on the Intentionality of Machines. (Ed. E. Dietrich). London, UK: Academic Press, 91-107.
- Dennett, D. C. (1996). Kinds of Minds: Toward an Understanding of Consciousness. New York, NY: BasicBooks.
- Dretske, F. (1985). Machines and the Mental. Proceedings and Addresses of the Ameri- can Philosophical Association, 59 (1), 23-33.
- Fodor, J. A. (1975). The Language of Thought. Cambridge, Mass: Harvard University Press.
- Fodor, J. A. (1990). Theory of Content I. A Theory of Content and Other Essays. Cambridge, Mass.: MIT Press, 51-87.
- Fodor, J. A. (1989). Why There Still Has To Be a Language of Thought. Compu- ters, Brains and Minds: Essays in Cognitive Science. (Ed. P. Slezak & W. R. Al- bury). Dordrecht, Netherlands: Kluwer Academic Publishers, 23-46.
- Gökel, N. (2013). Mind and Representation. (PhD Thesis). İstanbul: Boğaziçi Uni- versity.
- Gökel, N. (2017). Yalnız Gezerin Temsil Rehberi: Nesne, Temsil ve Zihin. Felsefe- logos, 65, 43-65.
- Gunderson, K. (1972). Content and Consciousness and Mind-Body Problem. Journal of Philosophy, 69 (18), 591-604.
- Haugeland, J. (1981). Mind Design. Cambridge, MA: MIT Press.
- Heil, J. (2013). Philosophy of Mind: A Contemporary Introduction, Third Edition. New York, USA: Routledge.
- Jackson, F. (2004). Representation and Experience. Representation in Mind: New Approaches to Mental Representation, (Ed. H. Clapin, P. Staines & P. Slezak). Amsterdam; Boston: Elsevier, 107-124.
- Lycan, W. G. (1981). Form, Function and Feel. Journal of Philosophy, 78 (1), 24-50.
- Nagel, T. (1979a/2013). What is it like to be a bat? Mortal Questions. Cambridge, [England]; New York: Cambridge University Press, 165-180.
- Nagel, T. (1979b/2013). Panpsychism. Mortal Questions. Cambridge, [England]; New York: Cambridge University Press, 181-195.
- Nagel, T. (1979c/2013). Subjective and Objective. Mortal Questions. Cambridge, [England]; New York: Cambridge University Press, 196-213.
- Pietroski, P. M. (1992). Intentional and Teleological Error. Pacific Philosophical Quarterly, 73 (3), 267-81.
- Putnam, H. (1981). Brains in a vat. Reason, Truth and History. Cambridge, New York: Cambridge University Press, 1-21.
- Putnam, H. (1992). Does Evolution Explain Representation? Renewing Philosophy. Cambridge, London: Harvard University Press, 19-34.
- Ryder, D. (2020). Problems of Representation I: nature and role. The Routledge Companion to Philosophy of Psychology. (Ed. S. Robins, J. Symons & P. Calvo). New York, USA: Routledge, 233-250.
- Ryle, G. (1949/2009). The Concept of Mind. New York, USA: Routledge.
- Ryle, G. (1949). Meaning and Necessity. Philosophy, 24, 69-76.
- Sandıkcıoğlu, P. A. (2020). Turing Testinin Sınırları: Davranış Düşünme İçin Yeterli Koşul Mudur? Zihin Felsefesi: Güncel Tartışmalar. (Ed. H. Çağatay). İstanbul: Sosyal Yayınları, 44-66.
- Searle, J. (1980). Minds, Brains and Programs. Behavioral and Brains Sciences, 3, 417- 458.
- Stalnaker, R. C. (1984). Inquiry. Cambridge, MA: MIT Press.
- Wittgenstein, L. (1953/1986). Philosophical Investigations. (Trans. G. E. M. Anscombe). Oxford: Basil Blackwell. Öz: Dennett’e göre, Fiziksel Duruş, nesnenin fiziki öğeleri, Tasarım Duruşu nesnenin tasarım ayrıntıları cinsi üzerinden bir açıklama yapar. Yönelimsel Duruş ise, öncekilerden bağımsız olarak, nesneye atfedilen yönelimsel haller cinsinden nesnenin davranışını açıklar. Nesneye atfedilen yönelimsel haller ise sadece pragmatik gerekçelere dayanır, metafizik bağlayıcılıkları yoktur. Zihinsel hallerin gerçeklikleri yoktur; meridyen, paralel ve sayı kavramlarında olduğu gibi olumsal dünyada herhangi bir şeye bir gönderimde bulunmazlar. Dennett’in zihinsel hallerin gerçekliğini reddiyesinin başlıca nedeni ise onun orijinal yönelimsellik-türetilmiş yönelimsellik ayrımına karşı çıkmasından kaynaklanır. Bu makalenin ilk bölümünde, Dennett’in meşhur üç açıklama yöntemini açıklayacağım. İkinci bölümde, Dennett’in orijinal yönelimsellik türünü neden reddettiğini açıklayacağım ve bu reddiyeyi desteklemek için kullandığı örneklerin hiçbirinin onun amacına hizmet etmediğini savunacağım. Sonuç bölümünde ise, Dennett’in iddiasındaki iki temel zayıf noktaya işaret edeceğim. Anahtar Kelimeler: Dennett, yönelimsel duruş, yönelimsellik türleri, temsil, içlemsellik.
