Author :
Abstract
W. V. Quine’ın analitik-sentetik ayrımına yönelik eleştirisi, eşanlamlılığın belirlenebildiği fikri ve eşanlamlılık fikrinin kendisine dayandığı Aristotelesçi özcülüğün kabulü ve anlamın belirlenebilirliği gibi bazı varsayımlar üzerine şekillenmektedir. Bu nedenle, Quine’ın analitikliğe yönelik eleştirilerini, anlamın belirlenebildiği varsayımına itirazı, tanımın yapılabilirliğine itirazı, yer değiştirebilirlik yöntemiyle eşanlamlılığın belirlenebileceğine itirazı ve anlambilimsel kurallara göre analitikliğin belirlenebileceğine itirazı çerçevesinde daha önce eşanlamlılık fikrine dayalı geliştirilmiş bir dizi yöntem üzerinde ele alacağım. Analitik cümleleri belirlemek için kullanılan yöntemlerin yetersizliği bir yana, Quine’ın bütüncü felsefesi açısından bu yöntemlerde gizlenmiş olan ciddi bir epistemolojik kusur söz konusudur. Bu kusurun, Carnap tarafından kullanılan anlambilimsel kurallara göre analitik cümlelerin tanımlanmasında daha da belirginleştiği görülmektedir. Bu çalışmada ilk olarak analitik yargıları belirlemede kullanılan ölçütlerin geçerliliğini Quine’ın eşanlamılık fikri çerçevesinde geliştirdiği eleştirileri doğrultusunda inceleyeceğim. İkinci olarak, analitikliğin belirlenebileceğine inanmanın Aristotelesçi özcülükle ilişkisini göstereceğim. Son olarak da metodoloji ile epistemolojiyi birbirinden ayrı olarak ele alan Carnap’ın epistemoloji yaklaşımına alternatif olarak Quine’ın bütüncülüğünün tercih edilmeye değer olup olmadığını tartışacağım.
Keywords
Abstract
W. V. Quine's critique of the analytic-synthetic distinction is based on some presuppositions such as the acceptance of Aristotelian essentialism and the determinacy of meaning. Therefore, I will discuss Quine's criticism on analyticity in four respects: the appeal to meanings, the appeal to a definition, the appeal to interchangeability and the appeal to semantic rules. Aside from the inadequacy of the methods used to identify analytical sentences, there is a serious epistemological defect concealed in these methods for Quine's holistic approach. This defect has become apparent in the definition of analytical sentences according to the semantic rules used by Carnap. In this study, I have three aims. First, I want to examine the validity of the criteria used in determining analytical sentences, in terms of Quine's critique. Second, I want to show the relation of Aristotelian essentialism with the belief that analyticity can be determined. Third, I want to discuss whether Quine's holism, as an alternative to Carnap's epistemological approach in which one can handle the methodology and epistemology separately, is worthy of preference.
Keywords
- Başdağ Baş, H. (2013). W. V. Quine’da Anlambilimsel Bütüncülük. Doktora Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Başdağ Baş, H. (2017). Klasik Epistemoloji Yaklaşımıyla Yeni Epistemolojiyi Değerlendirmek. Felsefe Dünyası, 66, 131-156.
- Batuhan, H. & Grünberg, T. (1970). Modern Mantık. Ankara: ODTÜ Yayınları.
- Carnap, R. (1956). Meaning and Necessity. Chicago: The University of Chicago Press.
- Grünberg, Teo, (1999). Anlama, Belirsizlik ve Çok-Anlamlılık. Ankara: Gündoğan Yayınları
- Frege, G. (1948). Sense and Reference. The Philosophical Review, 57 (3), 209-230.
- Haack, S. (1978). Philosophy of Logics. New York: Cambridge University Press.
- Kant, I. (1995). Prolegomena. (Çev. I.Kuçuradi & Y. Örnek). Ankara: Türkiye Fel- sefe Kurumu Yayınları.
- Kemp, G. (2006). Quine: A Guide for Perpexled. New York: Continuum.
- Korkut, Buket, (2003). On the Signifificance of Analyticity: A Study on The Contro- versy between Carnap and Quine. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Magee, Bryan, (1985). Yeni Düşün Adamları. (Çev. Füsun Akatlı). Ankara.
- McDermott, M. (2001). Quine's Holism and Functionalist Holism. Mind, 440, 977-1025.
- Özel, A. (2017). İnsanın Tanımında Kullanılan Hayvan Sözcüğünün Canlı Olarak Çevrilememesinin Gerekçeleri. Felsefe Dünyası, 66, 5-17.
- Öztürk, A. B. (2017). Çağdaş Mantık, Matematik ve Bilgi Felsefelerinde A Priori Gerek- çelendirme Sorunu. Doktora Tezi. Antalya: Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Quine, W. V. (1980). From a Logical Point of View. Cambridge: Harvard University
- International Astronomical Union. (2013). Pluto and the Developing Landscape of Our Solar System. http://www.iau.org/public/pluto.
- Tarski, A. (1970). The Semantic Conception of Truth. Semantics and The Philosophy of Language. (Ed. L. Linsky). Chicago: University of Illinois Press, 13-47. Öz: W. V. Quine’ın analitik-sentetik ayrımına yönelik eleştirisi, eşanlamlılığın belirlenebildiği fikri ve eşanlamlılık fikrinin kendisine dayandığı Aristotelesçi özcülüğün kabulü ve anlamın belirlenebilirliği gibi bazı varsayımlar üzerine şekillenmektedir. Bu nedenle, Quine’ın analitikliğe yönelik eleştirilerini, anlamın belirlenebildiği varsayımına itirazı, tanımın yapılabilirliğine itirazı, yer değiştirebilirlik yöntemiyle eşanlamlılığın belirlenebileceğine itirazı ve anlambilimsel kurallara göre analitikliğin belirlenebileceğine itirazı çerçevesinde daha önce eşanlamlılık fikrine dayalı geliştirilmiş bir dizi yöntem üzerinde ele alacağım. Analitik cümleleri belirlemek için kullanılan yöntemlerin yetersizliği bir yana, Quine’ın bütüncü felsefesi açısından bu yöntemlerde gizlenmiş olan ciddi bir epistemolojik kusur söz konusudur. Bu kusurun, Carnap tarafından kullanılan anlambilimsel kurallara göre analitik cümlelerin tanımlanmasında daha da belirginleştiği görülmektedir. Bu çalışmada ilk olarak analitik yargıları belirlemede kullanılan ölçütlerin geçerliliğini Quine’ın eşanlamılık fikri çerçevesinde geliştirdiği eleştirileri doğrultusunda inceleyeceğim. İkinci olarak, analitikliğin belirlenebileceğine inanmanın Aristotelesçi özcülükle ilişkisini göstereceğim. Son olarak da metodoloji ile epistemolojiyi birbirinden ayrı olarak ele alan Carnap’ın epistemoloji yaklaşımına alternatif olarak Quine’ın bütüncülüğünün tercih edilmeye değer olup olmadığını tartışacağım. Anahtar Kelimeler: Quine, Carnap, bütüncülük, analitiklik, özcülük.
