Author :
Abstract
Belli bir konuya dair beyanda bulunulmak istenildiğinde, şekil ama daha çok da içeriğe yönelik birçok problem ortaya çıkmaktadır. Bu sıkıntılar çeşitlilik arz etmekle beraber daha çok, ele alınacak “problem”in içerik boyutunun netleştirilmesine yönelik lâfız-anlam ilişkisinin dikkate alınmaması olarak gerçekleşmektedir. Delâlet boyutuna bağlı olarak belli bir anlama delâlet etmek üzere kullanılan kimi lâfızlar, kast edilen anlamın bütününü, kimi lâfızlar da kast edilen anlamın bir kısmını karşılamak üzere kullanılmaktadır. Dolaylı bir delâlet çeşidi olan iltizamî delâletin kullanımı telafisi çok zor sıkıntılara yol açabilmektedir. Bu yüzden kullanılacak lâfızların seçimi hayatî önem arz etmektedir. Canlı bir organizmaya benzeyen lâfızlar, doğma, büyüme vb. evreler geçirerek yaşamlarını devam ettirirler. Meydana gelen sosyal olaylardan dolayı lâfızların delâlet ettiği anlamlarda ciddi bir değişim meydana gelebilmektedir. Böyle durumlarda, söz konusu lâfızlar kullanılmaya devam edilmezse veya yerine uygun lâfız bulunmazsa, anlamında meydana gelen değişimden dolayı, zihinlerde meydana gelecek boşluklara bağlı olarak eylemlerde sonucu kestirilemeyen birçok sorunun ortaya çıkmasına yol açacaktır.
Keywords
Abstract
When someone wants to mention a certain topic, many problems arise in terms of shape, but more in content. Not diversified, these problems occur more frequently as the ignorance of the lexical-semantic relation to clarifying the content dimension of the "problem" to be addressed. Some of the words used to describe a particular meaning, depending on the size of the sentence, are used to cover some of the meaning but some are used to cover the whole meaning of what is meant by some words. It is very difficult to compensate for the use of the connotation, which is an indirect manifestation. Therefore, the choice of the words to be used is vitally important. The words, which resemble a living organism, continue their lives by passing through phases such as birth and growth. A significant change can take place in the meanings that the words represent because of social events. In such cases, if the words do not continue to be used or if the appropriate words are not replaced, it will lead to many problems that can not be predicted in actions depending on the gaps in the minds due to the change in meaning.
Keywords
- Akarsu, B. (1998), Dil-Kültür Bağlantısı. İstanbul: İnkılâp Kitabevi.
- Altuğ, T. (2003), Dile Gelen Felsefe. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
- Aristoteles (1989). Organon II: Önerme (çev. H. R. Atademir), İstanbul: Milli Eği- tim Bakanlığı Yayınları.
- Von Aster, E. (1994). Bilgi Teorisi ve Mantık (çev. M. Gökberk). İstanbul: Sosyal Yayınlar.
- Ayık, H. (2007). Fârâbî’de Dil ve Mantık İlişkisi. Rize: Karadeniz Basın Yayın.
- Bolay, N. (1989). Farabi ve İbn Sînâ’da Kavram Anlayışı. İstanbul: Milli Eğitim Yayınları.
- Chomsky, N. (2014). Dil ve Zihin (çev. A. Kocaman). Ankara: BilgeSu Yayıncılık.
- Çotuksöken, B. (1998). Kavramlara Felsefe ile Bakmak. İstanbul: İnsancıl Yayınları.
- Devellioğlu, F. (2001). Osmanlıca-Türkçe Lügat. Ankara: Aydın Kitabevi Yayınları.
- Fischer, S. R. (2017). Dilin Tarihi (çev. M. Güvenç). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
- Gazzâlî (1990). Mi’yaru’l-İlm (şerh. A. Şemsuddin) Beyrut: Daru’l-Kütübi’l-İlmiyye.
- Gazzâlî (2002). Düşünmede Doğru Yöntem: Mihakku’n-Nazar (çev. A. Kayacık). İstanbul: Ahsen Yayınları.
- Görgün, T. (2003). Lâfız. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, cilt 27. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
- İbn Sînâ (2005). İşaretler ve Tembihler (çev. A. Durusoy, M. Macit, E. Demirli). İstanbul: Litera Yayıncılık.
- İbn Sînâ (2006). Mantığa Giriş (çev. Ö. Türker). İstanbul: Litera Yayıncılık.
- Locke, J. (1996). İnsan Anlığı Üzerine Bir Deneme (çev. V. Hacıkadiroğlu). İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
- Locke, J. (2007). İnsanın Anlama Yetisi Üzerine (çev. M. Delikara Topçu). İstanbul: Öteki Yayınevi.
- Mengüşoğlu, T. (2013). Felsefeye Giriş. Ankara: Doğu Batı Yayınları.
- Öner, N. (2011). Klasik Mantık. İstanbul: Divan Kitap.
- Özlem, D. (1997). Günümüzde Felsefe Disiplinleri. İstanbul: İnkılâp Kitabevi.
- Parlatır, İ., v.d. (1998). Türkçe Sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- Türker-Küyel, M. (1969). Aristoteles ve Farabi’nin Varlık ve Düşünce Öğretileri. An- kara: Ankara Üniversitesi Basımevi. Öz: Belli bir konuya dair beyanda bulunulmak istenildiğinde, şekil ama daha çok da içeriğe yönelik birçok problem ortaya çıkmaktadır. Bu sıkıntılar çeşitlilik arz etmekle beraber daha çok, ele alınacak “problem”in içerik boyutunun netleştirilmesine yönelik lâfız-anlam ilişkisinin dikkate alınmaması olarak gerçekleşmektedir. Delâlet boyutuna bağlı olarak belli bir anlama delâlet etmek üzere kullanılan kimi lâfızlar, kast edilen anlamın bütününü, kimi lâfızlar da kast edilen anlamın bir kısmını karşılamak üzere kullanılmaktadır. Dolaylı bir delâlet çeşidi olan iltizamî delâletin kullanımı telafisi çok zor sıkıntılara yol açabilmektedir. Bu yüzden kullanılacak lâfızların seçimi hayatî önem arz etmektedir. Canlı bir organizmaya benzeyen lâfızlar, doğma, büyüme vb. evreler geçirerek yaşamlarını devam ettirirler. Meydana gelen sosyal olaylardan dolayı lâfızların delâlet ettiği anlamlarda ciddi bir değişim meydana gelebilmektedir. Böyle durumlarda, söz konusu lâfızlar kullanılmaya devam edilmezse veya yerine uygun lâfız bulunmazsa, anlamında meydana gelen değişimden dolayı, zihinlerde meydana gelecek boşluklara bağlı olarak eylemlerde sonucu kestirilemeyen birçok sorunun ortaya çıkmasına yol açacaktır. Anahtar Kelimeler: Anlam, lâfız, delâlet, içlem, kaplam, lâfız-anlam ilişkisi.
- [*] Bu çalışma 11-12 Mayıs 2017 tarihinde Kıbrıs Sosyal Bilimler Üniversitesi’nde gerçekleştiri-
