Author :
Abstract
Aristoteles’in kategoriler kuramı felsefe tarihindeki en tartışmalı konulardan birisidir. Gerek geç Antik Çağ ve Orta Çağ düşünürleri gerekse modern ve çağdaş düşünürler bu kuramı farklı açılardan yorumlamaktadırlar. Kategoriler kitabı bütün varlığı on kategoride tasnif etmiş olsa da, Aristoteles tarafından kurgulanan bu kategorilerin dilsel, ontolojik veya mantıksal yapıda olup olmadıklarını belirlemek çok kolay değildir. Öyle görünüyor ki bir yorumcunun ilgili metni okuma biçimi bu soruya nasıl cevap verileceğini belirgin hale getirmektedir.
Keywords
Abstract
Aristotle’s theory of categories is one of the most controversial issues in the history of philosophy. Many of the philosophers in Late Antiquity, Middle Ages, Modern and Comtemporary era interpret the theory from different point of view. Although The Categories
Keywords
- Altunya, H. (2014). “Quality and Quantity”, The Oxford Encyclopedia of Philosophy, Science And Technology In Islam, (Ed. İ. Kalın), Oxford University Press, 155160.
- Ammonius (1991). On Aristotle Categories (Çev. S. Marc Cohen ve Gareth B. Matt- hews). Ithaca: Cornell University Press.
- Aphrodisias A. (1991). On Aristotle’s Prior Analytics 1. 1-7 (Çev. Jonathan Barnes vd.). Ithaca: Cornell University Press.
- Aristoteles (2001). Fizik (Çev. Saffet Babür). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
- Arslan, A. (2007). İlkçağ Felsefe Tarihi 3 – Aristoteles. İstanbul: İstanbul Bilgi Üni- versitesi Yayınları.
- Aster, E. V. (2005). İlkçağ ve Ortaçağ Felsefe Tarihi (Çev. Vural Okur). İstanbul: İm Yayın Tasarım.
- Bar-On, A. Z. (1987). The Categories and The Principle of Coherence, Whitehead’s The- ory of Categories in Historical Perspective. Dordrecht: Martinus Nijhoff Publishers.
- Bertolacci, A. (2006). The Reception of Aristotle’s Metaphysics in Avicenna’s Kitâb al- Şifâ. Leiden: Brill.
- Bolay, S. H. (2005). Aristo Metafiziği ile Gazzali Metafiziğinin Karşılaştırılması. An- kara: M.E.B. Yayınları.
- Brentano, F. (1975). On the Several Sense of Being in Aristotle (Çev. Rolf George). Berkeley: University of California Press.
- Brentano, F. (1981). The Theory of Categories (Çev. Roderick M. Chisholm vd.). The Hague: Martinus Nijhoff Publishers.
- Çapak, İ. (2004). Klasik Mantıkta Kategoriler Teorisi, Felsefe Dünyası, Sayı: 40, 108-128.
- Çotuksöken, B. (1986). Porphyrios, Isagoge Aristoteles’in Kategorilerine Giriş (Çev. Betül Çotuksöken, önsöz içinde). İstanbul: Remzi Kitabevi.
- De Rijk, L. M. (2002). Aristotle, Semantics and Ontology (Volume One). Leiden: Brill.
- Erdem, H. S. (2010). Aristoteles ve İbn Hazm’a göre Kategoriai ve Pros Ti, Hik- met Yurdu Düşünce-Yorum Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, Cilt:3, Sayı:6, 1334.
- Evangeliou, C. (1996). Aristotle’s Categories and Porphyry. Leiden: E. J. Brill.
- Fârâbî (1961). Felsefetü Aristûtâlîs (Tahk. ve Takd. Muhsin Mehdî). Beyrût: Dâr Mecelletü Şi‘r.
- Fârâbî (1985a). Kitâbu Kâtâğûriyâs ey el-Makûlât (Tahk. ve Takd. Refîk el-‘Acem, el- Mantık ‘ınde’l-Fârâbî I, içinde). Beyrût: Dâru’l-Meşrik.
- Fârâbî (1985b). et-Tavtıe (Tahk. ve Takd. Refîk el-‘Acem, el-Mantık ‘ınde’l-Fârâbî I, içinde). Beyrût: Dâru’l-Meşrik.
- Fârâbî (1986a). Kitâbu’l-Elfâzı’l-Musta‘mele fi’l-Mantık (Tahk. ve Takd., Muhsin Mehdî). Beyrût: Dâru’l-Meşrik.
- Fârâbî (1986b). Şerhu’l-Fârâbî li-Kitâbi Aristûtâlîs fi’l-‘İbâra (Nşr. ve Takd. W. Kutch, S. Marrow). Beyrût: Dâru’l-Meşrik.
- Frede, M. (1987). Essays in Ancient Philosophy, Minneapolis: University of Minneso- ta Press.
- Güçlü, A. vd. (2003). Felsefe Sözlüğü. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
- Hacking, I. (2001). Aristotelian Categories and Cognitive Domains, Synthese, Vol. 126, No. 3, 473-515.
- Höffe, O. (2010). Kant’s Critique of Pure Reason. Dordrecht: Springer.
- İbn Sînâ (2010). Kategoriler (Çev. Muhittin Macit). İstanbul: Litera Yayıncılık.
- Köz, İ. (2003). Mantık Felsefesi. Ankara: Elis Yayınları.
- Marx, W. (1977). Introduction to Aristotle’s Theory of Being as Being. The Hague: Martinus Nijhoff.
- Mutlu, E. Ç. (2014). Aristoteles’te Töz (Ousia) Bağlamında Varlığın Çokanlamlılı- ğı ve Maddenin (Hyle) Rolü, Cogito (Aristoteles), Sayı: 77, 115-131, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
- Owens, J. (1960). Aristotle on Categories, The Review of Metaphysics, Vol. 14, No. 1, 73-90.
- Peters, F. E. (2004). Antik Yunan Felsefesi Terimleri Sözlüğü (Çev. ve Haz. Hakkı Hünler). İstanbul: Paradigma Yayınları.
- Pini, G. (2002). Categories and Logic in Duns Scotus. Leiden: Brill.
- Platon, (1997). Sofist (Çev. Mehmet Karasan). İstanbul: M.E.B. Yayınları.
- Simplicius, (2014a). On Aristotle Categories 5-6 (Çev. Frans A. J. Haas & Barrie Fleet, Ed. Richard Sorabji, Ancient Commentators on Aristotle, içinde). London: Bloomsbury.
- Simplicius, (2014b). On Aristotle Categories 7-8 (Çev. Barrie Fleet, Ed. Richard Sorabji, Ancient Commentators on Aristotle, içinde). London: Bloomsbury.
- Studtmann, P. (2008). The Foundations of Aristotle’s Categorial Scheme. Milwauke: Marquette University Press.
- Taylan, N. (1996). Mantık Tarihçesi Problemleri. İstanbul: İFAV Yayınları.
- Taylor, J. R. (1995). Linguistic Categorization Prototypes in Linguistic Theory. Oxford: Oxford University Press.
- Tekin, A. (2014). Kategoriler Kitabı’nın Meşşâî Mantıktaki Mertebesi Üzerine Tartışmalar, Beytulhikme An International Journal of Philosophy, Volume 4, Issue I, 61-72.
- Tevfik, R. (2015). Kâmûs-ı Felsefe – Felsefe Sözlüğü (Yay. Haz. Recep Alpyağıl). An- kara: Doğu Batı Yayınları.
- Wedin, M. V. (2000). Aristotle’s Theory of Substance, Oxford: University Press.
- Yalın, S. (2000). İbn Rüşd Felsefesinde Kategoriler (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi). Kayseri.
- Yeşil, M. (2016). Olgu-Değer Ayrımına Dair Algının Teşekkülündeki Dilbilimsel Temeller, 1. Uluslararası Sosyal Bilimler ve Müslümanlar Kongresi (Bildiriler Kitabı). Konya: Ekopi, 478-484. Öz: Aristoteles’in kategoriler kuramı felsefe tarihindeki en tartışmalı konulardan birisidir. Gerek geç Antik Çağ ve Orta Çağ düşünürleri gerekse modern ve çağdaş düşünürler bu kuramı farklı açılardan yorumlamaktadırlar. Kategoriler kitabı bütün varlığı on kategoride tasnif etmiş olsa da, Aristoteles tarafından kurgulanan bu kategorilerin dilsel, ontolojik veya mantıksal yapıda olup olmadıklarını belirlemek çok kolay değildir. Öyle görünüyor ki bir yorumcunun ilgili metni okuma biçimi bu soruya nasıl cevap verileceğini belirgin hale getirmektedir. Anahtar Kelimeler: Kategori, kategoriler kuramı, dilbilim, ontoloji, mantık.
