Lakatos’un Felsefesi ve Tarihyazım: Tımar Sisteminin İşlevsizleşmesi Örneği

Author:

Year-Number: 2023-13:4
Yayımlanma Tarihi: 2023-12-28 18:41:24.0
Language : Türkçe
Konu : Yeniçağ Tarihi
Number of pages: 340-364
Mendeley EndNote Alıntı Yap

Abstract

Imre Lakatos günümüz bilim anlayışını derinden etkilemiş bir filozoftur. Nitekim onun epistemoloji önerisi tarih bilimini de etkilemiştir. Lakin bu küresel duruma rağmen Lakatos, Türkçe literatürde yeteri kadar tanınmamaktadır. Halbuki Lakatosçu bakış açısıyla tarih bilimine bakıldığında, tarihyazımıyla alakalı çoğu sorunun çözümü kolaylaşır. Bu sorunlardan biri de eski tarihli savların çürümesinin, bu savların bilimselliklerinin sorgulanmasına yol açıp açmayacağıdır. Bu minvalde de bu çalışmada tımar sistemi üzerine gelişen farklı araştırmalar incelenmiştir. Bu araştırmalarda öne sürülen farklı savlar, Lakatosçu programa göre analiz edilmiş ve aralarındaki bağlar ortaya konmuştur. Bu minvalde de tarih biliminin zaman içinde birikimli biçimde ilerlediği görülmüştür. Buna göre her yeni araştırma eskisinden güç alarak daha fazla soruya cevap vermektedir. Buradan hareketle de okuru hakikate daha çok yaklaştırmaktadır. Bu son durum da Lakatos’un savıyla tutarlıdır.

Keywords

Abstract

Imre Lakatos is a philosopher who profoundly influenced today's understanding of science, and his epistemology proposal has also affected history science. However, Lakatos is not well known in Turkish literature despite this global situation. Whereas, when we look at history science from the Lakatosian point of view, most of the problems related to historiography become easier to solve. One of these problems is whether the decay of old arguments will lead to the questioning of their scientific validity. In this respect, different research on the timar system was examined in this study. The arguments in these studies were analyzed according to the Lakatos program, and the links between them were revealed. In this respect, it has been observed that the science of history has progressed cumulatively over time. This result is consistent with Lakatos' argument.

Keywords