Author:
Abstract
Araçsal rasyonalite, özsel (substantive) rasyonaliteden tercihlerin sonuçlarını maksimize etmeye ve sonuca götüren araçlara odaklanması nedeniyle ayrılır. Araçsal ve özsel rasyonalite ayrımı, daha üst bir ayrım olan teorik ve pratik rasyonalite arasındaki ayrıma dayanır. Teorik rasyonalite inançlarımız ve zihinsel süreçler ile pratik rasyonalite ise davranışlarımız ve yapıp etmelerimizle ilişkilidir. Teorik ve pratik rasyonalitenin birbirinden ayrımı genelde kabul edilmekle birlikte bu ayrımın gerekçesi ayrımın kendisi kadar net değildir. Bu makale, bu gerekçeyi irdelemeyi ve araçsal rasyonalitenin değerden bağımsız olup olmadığını sorgulamayı hedeflemektedir. Araçsal rasyonalitenin değer bağımlı olduğu gösterilebilirse teorik ve pratik rasyonalite alanlarının ilişkisi değer bağlamında yeniden ortaya konulabilecektir.
Keywords
Abstract
Instrumental rationality differs from substantive rationality in that it focuses on maximizing the results of choices and on the means provides the best results. The distinction between instrumental and substantial rationality is based on the distinction between theoretical and practical rationality. While theoretical rationality is related to our beliefs and mental processes, practical rationality is related to our behaviors and actions. Although the distinction between theoretical and practical rationality is generally accepted, the rationale for this distinction is not as clear as the distinction itself. This article aims to examine this rationale and question whether the instrumental rationality is value-free. If instrumental rationality can be demonstrated to be value-laden, the relationship between theoretical and practical rationality can be revised again in the context of value.