Author:
Abstract
Türkiye’de Kemalizm, tek ve kesin bir tanım yapılamayan amorf yapısı ve ideolojik olmak ile dünya görüşü olmak arasında gidip gelen ikircikli hali ile basit olmaktan oldukça uzak bir siyaset felsefesi kavramı ve karmaşık bir siyaset yapma enstrümanıdır. Türk sağını inceleyen Tanıl Bora’nın kavramsallaştırmasından ilhamla, Kemalizmin katı, sıvı ve gaz hallerinden bahsedilebileceğini öne süren bu çalışma, Kemalist ideoloji, onun esas ve re’sen (sua sponta) sahibi görünen CHP ve onun mirasçısı partilerce oldukça katı bir biçimde yorumlanırken, Türk milliyetçisi ya da bazı aşırı sol kesimlerce daha sıvı bir felsefik anatema olarak yorumlandığı ileri sürülebilir. Öte yandan merkez-sağda yer alan aktörlerce de daha pratiğe yönelik, uçucu, başka akımlarla iç içe geçmiş ve gaz halde denebilecek bir Kemalizm yorumunun geliştirildiği görülmektedir. Bu çalışmada ortaya konan argümanlardan bir tanesi de, Kemalizmin üç halinin Kemalist ilkelerle geliştirdiği farklı ilişkilerdir: katı Kemalizm ilke koyucu ve Kemalizmin niteliğini tanımlayıcı olarak ortaya çıkarken; sıvı Kemalizm, tanımlanmış ilkelerden kendi ideolojik pozisyonuna uygun olanı selektif olarak öne çıkarmaktadır. Gaz haldeki Kemalizm ise Kemalizmin ilkelerine atıf yapmak yerine, Atatürk’ün manevi şahsiyetini bir ilke olarak sunmayı tercih etmektedir.
Keywords
Abstract
Swinging between being either an ideology or a worldview, Kemalism in Turkey is a complex philosophical concept of politics as well as an instrument for policy-making processes which is far from being simple, with its amorphous nature that can not be described with a clear definition. Inspired by the conceptualization of Tanıl Bora, who has been studying the Turkish right, this study suggests that it is possible to talk about Kemalism's solid, liquid and gas states, in which it is possible to argue that the CHP and its heirs apparently the essence and sua sponte possessed the Kemalist ideology, which is also interpreted as a more liquid philosophical anathema by the Turkish nationalist or some extreme left-wing ideologies. On the other hand, it appears that the center-right actors have also developed a Kemalist interpretation that is more practical, volatile, intertwined with other currents suggesting the gas phase. One of the arguments put forward in this study is the different Kemalisms have developed different relations with Kemalist principles: solid Kemalism emerges as a descriptor and identifier of the main principles of the Kemalism; liquid Kemalism is selectively highlighting what is appropriate for its ideological position from the identified principles. Instead of referring to the prevailing principles of Kemalism, Kemalism in the form of gas phase prefers to present Atatürk's spiritual personality as a principle.