Author:
Abstract
Günümüz Türkiye’sinin en önemli din felsefecisi, kuşkusuz, Prof. Dr. Mehmet S. Aydın’dır. Aydın’ın din felsefesi yaparken takındığı tavrı ise daha çok, analitik, evrenselci, aşırı rasyonel ve liberal bir tavır olarak okumak mümkündür. Bir anlamda o, geleneği ve dini metinleri rasyonel ve liberal bir tavırla okumuş ve eleştirmiş, geleneğin açmazlarını dini modernleştirerek gidermeye çalışmıştır. Bunda hayli başarılı olduğu ve çokça mürit toplayarak bir çevre oluşturduğu da – hatta bir gelenek oluşturduğu - inkar edilemez. Onun hayali, herkesin inancını/inançsızlığını özgürce yaşadığı rasyonel ve liberal karaktere sahip ahlaki toplumsal bir düzen inşasıdır. Bu kişisel bir hayal değildir sadece, aynı zamanda Kuran’ın da gerçekleştirmek istediği bir şeydir. Bu hayalin gerçekleşmesi, Aydın’ın gittiği yol takip edildiğinde, İslam’ın irrasyonaliteye hiçbir biçimde geçit vermeyecek düzeyde akıl ve bilim merkezli, evrensel, liberal bir din olduğunun kanıtlanmasına bağlıdır. Bu nedenle Aydın, tarihselliğinden arındırıldığında İslam’ın özünde rasyonel ve liberal karakterli evrensel bir din olduğunu gösterme cihetine gider.
Keywords
Abstract
Undoubtedly today, Mehmet S. Aydın is the most prominent philosopher of religion in Turkey. It seems to me that Prof. Aydın shows quite extreme rational, analytical, universalist and liberal approach in philosophizing. In a sense, with a rational and liberal spirit, he criticizes the tradition and religious texts and thus tries to resolve the difficulties in tradition through modernizing the religion. It is undoubtedly true that he has been considerably successful in his attempt and established an academic circle – even a tradition - comprising plenty of followers. To establish an ethical social order with liberal and rational character in which anyone, believer or unbeliever, is able to live freely as he wishes is his dream. It is not only a subjective dream but also what Koran seeks to realize. The realization of this dream, according to Aydın, depends on the demonstration of that Islam is a purely reason-based, universal and liberal religion to the extent that it makes no room for irrationality. In this way, Aydın tends to show that Islam is an universal, rational and liberal religion only when it is emptied of its historicity.