Author :
Abstract
Beş sanattan şiir felsefe tarihi boyunca kendini sürekli gündemde tutmayı başarmıştır. Platon şiire daha çok politik/dini kaygı çerçevesinde yaklaşarak onun dönüştürücü gücünü ideal devleti bağlamında kontrol altına almaya çalışırken Aristoteles şiir sanatına büyük önem vermiş ve bu bağlamda Poetika adlı müstakil eserini kaleme almıştır. Daha sonraki süreçte bu eser öğrencileri tarafından Organon (alet) isimli mantık külliyatının içine dâhil edilmiştir. Platon’un muhteva kritiği diyebileceğimiz yaklaşımından farklı olarak şiiri daha çok form bağlamında ele alan Aristoteles’in söz konusu politik kaygıyı gütmediği anlaşılmaktadır. Ancak şiir, tüm bu geleneklerden beslenen Fârâbî’ye kadar mantık ile doğrudan ilgisi kurulan bir sanat olarak ortaya çıkmaz. Fârâbî’nin özgünlüğü şiiri edebi bir tür olmanın yanında mantıksal ilgisi bağlamında ele almış olmasıdır. Bu makalede şiir ile mantık ilişkisinin Fârâbî’de biri şiirin felsefe öğreniminde ve kıyas türleri bağlamında işlevselliğine diğeri ise mantığın şiirin beş sanat içerisinde tanınmasını ve ayrıştırılmasını sağlayan yönüne işaret eden iki veçheli bir şekilde tasarlandığı savunulacaktır.
Keywords
Abstract
Poetry has managed to keep itself on the agenda throughout the history of philosophy. While Plato approached poetry within the framework of political/religious concerns and tried to control its transformative power in the context of his ideal state, Aristotle gave great importance to the art of poetry. Unlike Plato's approach that we can call content critique, Aristotle dealt with poetry more in the context of form and did not pursue the aforementioned political concern. However, poetry did not emerge as an art directly related to logic until Alfarabi. His originality is that he handled poetry in the context of its logical interest. In this article, it is defended that the relationship between poetry and logic was designed in two aspects by Alfarabi, one pointing to the functionality of poetry in learning philosophy and the context of syllogism types and the other pointing to the aspect of logic that enables poetry to be recognized and differentiated within the five arts.
