Author :
Abstract
Bireysel ruh ve ahlak felsefesinin kurucusu olan Sokrates gerek geleneksel dinin gerekse ilk filozofların Tanrı anlayışlarına karşı durmuştur. Bunun sebebi, onun felsefesini teolojik bir sistem üzerine bina etmesi ve bu sistemde hikmet sahibi olmayan bir tanrının varlığını kabul etmemesidir. Onun Yunan dinine karşı bu radikal görüşleri halkın tepkisini çekmiş ve neticede Sokrates, halkın dinini reddettiği gerekçesiyle idam edilmiştir. Bu çalışmada Sokrates’in yerel dine ve doğa felsefesine karşı olmasının gerekçeleri ortaya konulacak ve onun yeni teolojik-felsefî sisteminin temel noktaları ele alınacaktır. Ayrıca bu bağlamda Sokrates’in Tanrı ile insan ruhu arasındaki ilişkiye dair görüşleri, onun kullandığı kavramlar üzerinden değerlendirilecektir. Yine sokratik felsefenin bireysel ruh psykhe ve Tanrı tasavvurunun bağlantı noktaları ele alınacak böylece ‘ruhunu mükemmelleştir!’ ilkesinin dinî arka planı irdelenecektir. Bütün bunları incelerken meseleye Dinler Tarihi bakış açısıyla yaklaşılacak ve Sokratik felsefenin dinî temelleri anlaşılmaya çalışılacaktır.
Keywords
Abstract
Socrates, who was the founder of the philosophy of soul (psyche) and ethics, opposed to the understanding of God of the traditional Greek religion both and pre-Socratic philosophers. The reasons for this are that he based on a theological system his philosophical thoughts and denied the idea of a god who has no wisdom and aim in the system. His radical thoughts against of the Greek religion aroused the community’s ire and in conclusion, Socrates was put to death because he denied this religion. In this study, the reasons why Socrates objected to the Greek religion and the natural philosophy will be presented, and the essential points of his new theological-philosophic system will be approached. In this context, Socrates’ thoughts about the relationship of between God and the human soul will be studied in terms of his concepts. Moreover, the ports of the human soul psyche and God's idea of Socratic philosophy will be discussed. In this way, the religious background of the ‘perfect your soul!’ principle will be examined. During the study, the issue will be approached from the perspective of the History of Religions. Besides the religious basis’ of Socratic philosophy will be tried to comprehend.
Keywords
- Aristophanes & Dunbar, N. (1998). Birds: Edited with Introduction and Commentary. New York: Oxford University Press.
- Aristophanes. (2002). Clouds. The Trials of Socrates: Six Classic Texts. (Trans. P. Me- ineck). (Ed. C.D.C. Reeve). Cambridge: Hackett Publishing Company.
- Arslan, A. (2018). İlkçağ Felsefe Tarihi. 5 cilt. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
- Burkert, W. (2017). Yunan Kültüründe Yakındoğu Etkileri. (Çev. M. F. Yavuz). İstan- bul: İthaki Yayınları.
- Claus, D. B. (1981). Toward The Soul: An Inquiry into the Meaning of ψυχή before Plato. New Haven & London: Yale University Press.
- Cornford, F. M. (1952). Principum Sapientiæ: The Origins of Greek Philosophical Tho- ught. New York: Cambridge University Press.
- Cornford, F. M. (2017). Sokrates Öncesi ve Sonrası. (Çev. A. M. C. Şengör & S. Onan). İstanbul: TİB Yayınları.
- Dodds, E. R. (1951). The Greeks and the Irrational. Los Angeles: University of Cali- fornia Press.
- Eliade. M. (2003). Dinsel İnançlar ve Düşünceler Tarihi. 3 cilt. (Çev. A. Berktay). İs- tanbul: Kabalcı Yayınları.
- Graham, D. W. (2005). Anaksagoras of Clazomenea. Encyclopedia of Philosophy. (Ed. D. M. Borchert). London: Thompson & Gale. I: 181-182.
- Guthrie, W. K. C. (1954). The Greeks and Their Gods. Boston: Beacon Press.
- Guthrie, W. K. C. (1969). A History of Greek Philosophy, 5 vols. London: Cambridge University Press.
- Guthrie, W. K. C. (2011). Yunan Felsefe Tarihi: Sokrates Öncesi İlk Filozoflar ve Pytha- gorasçılar. (Çev. E. Akça). İstanbul: Kabalcı Yayınları.
- Herakleitos. (2016). Fragmanlar: Testimonia-Fragmenta-Imitationes. (Çev. E. Yıldız & G. Şar). İstanbul: Dergah Yayınları.
- Hesiodos. (2014). İşler ve Günler – Tanrıların Doğuşu. (Çev. F. Akderin). İstanbul: Say
- Homeros. (2015). İlyada. (Çev. A. Erhat & A. Kadir). İstanbul: TİB Yayınları.
- Jaeger, W. (2011). İlk Yunan Filozoflarında Tanrı Düşüncesi. (Çev. G. Ayas). İstanbul: İthaki Yayınları.
- Kenny, A. (2011). Antik Felsefe-I. (Çev. S. Uslu). İstanbul: Küre Yayınları.
- Kidd, I. G. (1999). Posidonius: III. The Translation of the Fragments. Cambridge: Cambridge University Press.
- Lesher, J. H. (2001). Xenophanes of Colophon: Fragments. Canada: University of To- ronto Press.
- Parmenides. (2017). Doğa Hakkında (περί φὑσεως). (Çev. Y. G. Sev). İstanbul: Pin- han Yayınları.
- Platon. (2002). Devlet. (Çev. S. Eyüboğlu & M. A. Cimcoz). İstanbul: TİB Yayınları.
- Platon. (2006). Sokrates’in Savunması. (Çev. E. Gönen). İstanbul: Kabalcı Yayınları.
- Platon. (2010). Alkibiades I-II. (Çev. F. Akderin). İstanbul: Say Yayınları.
- Platon. (2013). Menon. (Çev. F. Akderin). İstanbul: Say Yayınları.
- Platon. (2017). Phaidros. (Çev. F. Akderin). İstanbul: Say Yayınları.
- Sangharakshita. (2012). Buda Kimdir?. (Çev. B. Biçen). İstanbul: Hermes Yayınları.
- Taylor, C. C. (2006). Socrates. Encyclopedia of Philosophy. (Ed. D. M. Borchert). Lon- don: Thompson & Gale. 9: 105.
- Vernant, J. P. (2016). Eski Yunan’da Mit ve Din. (Çev. M. Erşen). İstanbul: Alfa Mi- toloji.
- Vlastos, G. (1991). Socrates: Ironist and Moral Philosopher. Cambridge: Cambridge
- Whittaker, G. (2001). Linguistic Anthropology and the Study of Emesal as (a) Wo- men’s Language. Sex and Gender in the Ancient Near East. (Ed. S. Parpola & R. M. Whiting). July 2-6. 47/1, pp. 633-645.
- Woodruff, P. (2005). Areté. Encyclopedia of Philosophy. (Ed. D. M. Borchert). Lon- don: Thompson & Gale. 1: 256.
- Zeller, E. (2017). Grek Felsefesi Tarihi. (Çev. A. Aydoğan). İstanbul: Say Yayınları. Öz: Bireysel ruh ve ahlak felsefesinin kurucusu olan Sokrates gerek geleneksel dinin gerekse ilk filozofların Tanrı anlayışlarına karşı durmuştur. Bunun sebebi, onun felsefesini teolojik bir sistem üzerine bina etmesi ve bu sistemde hikmet sahibi olmayan bir tanrının varlığını kabul etmemesidir. Onun Yunan dinine karşı bu radikal görüşleri halkın tepkisini çekmiş ve neticede Sokrates, halkın dinini reddettiği gerekçesiyle idam edilmiştir. Bu çalışmada Sokrates’in yerel dine ve doğa felsefesine karşı olmasının gerekçeleri ortaya konulacak ve onun yeni teolojik-felsefî sisteminin temel noktaları ele alınacaktır. Ayrıca bu bağlamda Sokrates’in Tanrı ile insan ruhu arasındaki ilişkiye dair görüşleri, onun kullandığı kavramlar üzerinden değerlendirilecektir. Yine sokratik felsefenin bireysel ruh psykhe ve Tanrı tasavvurunun bağlantı noktaları ele alınacak böylece ‘ruhunu mükemmelleştir!’ ilkesinin dinî arka planı irdelenecektir. Bütün bunları incelerken meseleye Dinler Tarihi bakış açısıyla yaklaşılacak ve Sokratik felsefenin dinî temelleri anlaşılmaya çalışılacaktır. Anahtar Kelimeler: Sokrates, psykhe, demon, doğa felsefesi, Antik Yunan dini, Apollon.
