Author :
Abstract
Zamanın mahiyeti ve zamanla ilişkili konular üzerine yapılan tartışmalar, başlangıcından itibaren felsefenin en önemli ve anlaşılması güç problem alanlarından biri olagelmiştir. Son dönemde bu tartışmaların felsefedeki konumu fizikteki gelişmelerin de etkisiyle daha önemli hale gelmiştir. Bu dönemde, İngiliz idealist filozof Mctaggart’ın zamanın A-B serisi ayrımı zaman felsefesi literatüründeki önemli tartışma konularının başında gelir. A ve B serileri olaylar ve zamanın anları arasındaki ilişki düzenini farklı şekilde resmeden iki ayrı yaklaşımı ifade eder. Mctaggart ortaya koyduğu bu ayrımın, zamanın insan idraki tarafından tasavvur edilebilecek nihai iki formu olduğunu öne sürerek ‘zamanın gerçek dışılığı tezi’ni temellendirmeye çalışır. Öte yandan bu ayrım günümüz zaman felsefesi tartışmaları çerçevesinde, zamanın gerçek dışılığı tezinden bağımsız olarak genel kabul gören bir ayrım olarak benimsenmiş durumdadır. Bu doğrultuda çalışmamız boyunca ilk olarak zamanın A-B serilerinin özellikleri ve farklılıkları ortaya konmaya çalışılacak, ikinci olarak da bu ayrım temelinde öne sürülen farklı zaman ve gerçeklik teorileri ele alınacaktır.
Keywords
Abstract
From the beginning, on the debate on issues related to the time and the nature of the time, has always been one of the most important and intricate problem areas of philosophy. Recently this debates’ position in the philosophy has become more important with the impact of the developments in physics. In this period, the British idealist philosopher McTaggart’s distinction of time’s A - B series come at the beginning of the most important discussion topics in the literature of philosophy. A and B series refers to two separate approaches depicting differently the relationship scheme between events and the moments of the time. By arguing that this distinction is the two final form of time can be comprehend by human cognition, Mctaggart try to ground his thesis ‘unreality of time’. On the other hand this distinction within the framework of the present time philosophy discussions; it has already been adopted as a generally accepted distinction independently with the the thesis of unreality of the time. At first in this regard throughout our work the features and differences of the time’s A - B series will be revealed, secondly on the basis of this distinction different theories of time and reality that were put forward will be discussed.
Keywords
- Cameron, R. P. (2015). The Moving Spotlight: An Essay on Time and Ontology. Oxford: Oxford University Press.
- Clay, B. (2011). Tensed and Tensless Theories of Time. http://www.beckclay.com.
- Freeman, E. (2010). On Mctaggart’s Theory of Time. History of Philosophy Quar- terly, 27, 389-401.
- Ingthorsson, R. (1998). McTaggart and the Unreality of Time. Axiomathes, 3, 287- 306.
- Markosian, N. (2004). A Defense of Presentism. Oxford Studies in Metaphysics, vol. 1. Oxford: Oxford University Press.
- McCall, S. (1976). Objective Time Flow. Philosophy of Science, 43, 337-362.
- Merricks, T. (2006). Good-Bye Growin Block: Oxford Studies in Metaphysics (ed. D. Zimmerman), vol. 2. Oxford: Oxford University Press, 103-110.
- Mellor, D. H. (2001). The Time of Our Lives. The Philosophy at the New Millennium (ed. A. O’Hear). Cambridge: Cambridge University Press, 45-59.
- Miller, K. (2013). Presentism, Eternalism and Growing Block. A Companion to the Philosophy of Time (eds. H. Dyke & A. Bardon). New Jersey: Wiley-Blackwell, 345-364.
- Oaklander, L. N. & Smith, Q. (1994). The New Theory of Time. New Haven & London: Yale University Press. Oaklander, L. N. (1996). Mctaggart’s Paradox and Smith’s Tensed Theory of Time. Synthese, 107, 205-221.
- Sider, T. (1999). Presentism and Ontological Commitment. Journal of Philosophy, 96, 325-347.
- Skow, B. (2009). Relativity and Moving Spotlight. The Journal of Philosophy, 106, 666-678.
- Smart, J. J. C. (1949). The River of Time. Mind: A Quarterly Review of Psychology and Philosophy, 58, 483-494.
- Smith, N. J. J. (2011). Inconsistency in the A Theory. Philosophical Studies, 156, 231- 247.
- Topakkaya, A. (2013). Felsefe, Din ve Kültür’de Zaman. İstanbul: Paradigma Yayınla- rı.
- Zimmerman, D. W. (2005). The A-Theory of Time, The B-Theory of Time and Taking Tense Seriously. Dialectica, 59, 401-457. Öz: Zamanın mahiyeti ve zamanla ilişkili konular üzerine yapılan tartışmalar, başlangıcından itibaren felsefenin en önemli ve anlaşılması güç problem alanlarından biri olagelmiştir. Son dönemde bu tartışmaların felsefedeki konumu fizikteki gelişmelerin de etkisiyle daha önemli hale gelmiştir. Bu dönemde, İngiliz idealist filozof Mctaggart’ın zamanın A-B serisi ayrımı zaman felsefesi literatüründeki önemli tartışma konularının başında gelir. A ve B serileri olaylar ve zamanın anları arasındaki ilişki düzenini farklı şekilde resmeden iki ayrı yaklaşımı ifade eder. Mctaggart ortaya koyduğu bu ayrımın, zamanın insan idraki tarafından tasavvur edilebilecek nihai iki formu olduğunu öne sürerek ‘zamanın gerçek dışılığı tezi’ni temellendirmeye çalışır. Öte yandan bu ayrım günümüz zaman felsefesi tartışmaları çerçevesinde, zamanın gerçek dışılığı tezinden bağımsız olarak genel kabul gören bir ayrım olarak benimsenmiş durumdadır. Bu doğrultuda çalışmamız boyunca ilk olarak zamanın A-B serilerinin özellikleri ve farklılıkları ortaya konmaya çalışılacak, ikinci olarak da bu ayrım temelinde öne sürülen farklı zaman ve gerçeklik teorileri ele alınacaktır. Anahtar Kelimeler: Zaman, zamanın A-B teorileri, şimdicilik, gelişen blok, ezeli zaman.
