Author:
Abstract
1 Kasım 1755’te Lizbon’da gerçekleşen deprem Voltaire, Rousseau ve Kant gibi pek çok düşünürün hem depremin fiziksel nedeni hem de fiziksel/ahlaki kötülük problemi (teodise) bağlamında felsefi ilgisini çekmiştir. Ahlaki ve fiziksel kötülüğün nedenini her zaman felsefesinin merkezinde tutan Kant, söz konusu erken dönem yazısında fiziksel bir kötülük olarak değerlendirilen depremin fiziksel nedenlerine dair bir inceleme sunar. Kötülüğün insanlar üzerindeki manevi etkisinden ve bunun tanrısal inayetle ilişkisine yüzeysel olarak değinir. Ama bu tür tartışmaların akıl ve deney sınırlarında incelenmesi gerektiği düşüncesi Kant2ın bu döneminde de canlılığını korur. İkinci makalede Kant, bu defa, pek çok kaynaktan topladığı bilgileri ve gözlemleri aktarır. Amacı fiziksel kötülüğün, tanrısal yaratımla olası nedensel bağını, aklın sınırları bağlamında incelemektir. Sonuncu makalede Kant, depremin olası nedenleri için ikinci makalesinden sonra ortaya atılan savları ele alır.
Keywords
Abstract
The earthquake that took place in Lisbon on November 1, 1755, attracted the philosophical interest of many thinkers such as Voltaire, Rousseau and Kant, both in the context of the physical cause of the earthquake and the problem of physical/moral evil (theodicy). Kant, who always keeps the cause of moral and physical evil at the center of his philosophy, presents an examination of the physical causes of the earthquake, which is considered a physical evil in his early writing. He touches superficially on the spiritual influence of evil on humans and its relation to divine grace. But the idea that such discussions should be examined within the limits of reason and experiment, maintains its vitality in this period of Kant. In the second of three articles, Kant this time conveys the information and observations he gathered from many sources. Its purpose is to examine the possible causal connection of physical evil with divine creation in the context of the limits of reason. In the last of his three articles on the Lisbon earthquake, Kant deals with the arguments made after his second article for the possible causes of the earthquake.