Gyges’in Yüzüğü ve Bentham’ın Panaptikonu Bağlamında Görünürlüğün Kötülük ile İlişkisine Dair Bir Soruşturma
Author:
Abstract
Platon, insanlarının çoğunun, ruhun en aşağı kısmı olan iştahanın hâkimiyeti altında olduğunu söyleyerek insanlara karşı güvensizliğini ortaya koyar. Modern felsefenin dikkat çekici isimlerinden biri olan Jeremy Bentham ise birçok konuda Platon’dan farklı bir konumda yer alır. Örneğin, mutlak değerleri tanımaz. Bu farklılıklara rağmen Platon için olduğu gibi Bentham için de toplumsal mutluluğun nasıl sağlanacağı önemli bir sorundur. Her iki düşünür için de toplumun mutluluğu için kötülüğün engellenmesi gerekir. Platon, Gyges’in yüzüğü efsanesi ile görünmezliğin nasıl kötülüğe yol açtığını anlatırken, Bentham da Panaptikon adlı eserinde sürekli görünürlüğün kötülüğü ortadan kaldıracağını ileri sürer. Bu çalışmada Platon ve Bentham’ın insanlara nasıl baktıkları, kötülüğü nasıl açıkladıkları ve kötülük ile görünürlük arasında nasıl bir ilişki kurdukları ortaya konmaya çalışılacaktır.
Keywords
Abstract
Plato exhibits his lack of confidence towards people by saying that most people lie in appetite which is the lowest part of the soul. Jeremy Bentham who is one of the remarkable philosophers in modern philosophy has a different opinion from Plato on many issues. For example, he denies absolute values. Despite these differences between the two philosophers, how to seek “social happiness” is an important problem for Bentham as for Plato. Both philosophers argue that evil must be prevented for social happiness. While Plato commentates how invisibility leads to evil in the legend of Gyges' ring, Bentham argues that visibility continuously will remove evil in the work Panopticon. In this study, we will study how Plato and Bentham evaluate people, how they explain evil and how they establish a relationship between evil and visibility.