Spinoza’nın Duygu Teorisine Eleştirel Bir Yaklaşım: Duygular, İnançlar ve İnsanın Özgürlüğü

Author :  

Year-Number: 2018-8:1
Language : null
Konu : Duygu Felsefesi
Number of pages: 251-272
Mendeley EndNote Alıntı Yap

Abstract

Duygular arzu ve inanç ikili ayağı üzerinde varolan yönelimsel mental durumlardır. Spinoza’nın idea kuramının bir tür inanç kuramı olduğu iddiası birçok filozof tarafından savunulmuştur fakat Spinoza’nın genel idea kuramının bir parçası olan duygu teorisine gelindiğinde bu nokta genellikle göz ardı edilmiştir. Bu makalede Spinoza’nın idea kuramı ile inanç kavramı arasındaki ilişkiyi ele alarak Spinoza’ya göre her duygunun en temelde bir tür inanç ve arzudan doğduğunu göstermeye çalışılacağız. Ayrıca Spinoza’ın duyguları dizginlemek için Ethica’nın beşinci kısmının başında öne sürdüğü terapi yöntemlerinin geçersizliğini göstermeye çalışacak, Ethica’nın ilk dört kısmından hareketle sunduğumuz duygu teorisinin yardımıyla bu terapi yöntemlerinin “daha Spinozacı” versiyonlarını sunmaya çalışacağız.

Keywords

Abstract

Affects are intentional structures of beliefs and desires. Many philosophers have plausibly argued that Spinoza’s theory of ideas is a kind of theory of belief by this time yet this claim has rarely been taken into account when it comes to Spinoza’s theory of affects, which is a part of his theory of ideas. This paper shows that if this point is taken seriously when regarding Spinoza’s theory of affects we reach significant results about the fifth part of Ethics. To confirm this, I shall strive to show that all affects depend on some beliefs by analyzing Spinoza’s theory of affects regarding his theory of ideas, and in particular an affirmation which an idea naturally involves. From this revelation, we will be able to see that Spinoza’s theory of affects appeared in third and fourth part of Ethics is inconsistent with the fifth part of Ethics in so far as three therapy methods given at the beginning of the fifth part of Ethics are considered. Additionally, and suitably to this assertion, I will also show that arguments by which soundness of these therapy methods are guaranteed seem logically invalid. Finally, I will try to revise Spinoza’s therapy methods by taking all errors and core ideas in Spinoza’s theory of affects into consideration.

Keywords


  • Atbakan, U. (2017). Nietzsche'nin Spinoza'ya Yönelik Eleştirisi: 'Güç İstemi' Contra 'Conatus'. Kutadgubilig Felsefe-Bilim Araştırmaları, 34, 61-76.

  • Baker, U. (1997). Spinoza: Hayatın Geometrisi. Virgül, 1, 61-63.

  • Bennett, J. (2010) Benedict Spinoza. Ethics Demostrated in Geometrical Order. http://www.earlymoderntexts.com/pdfs/spinoza1665.pdf (Çevrimiçi: 29.10.2010)

  • Bennett, J. F. (1984). A Study of Spinoza's Ethics. Indianapolis: Hackett Publishing.

  • Clarke, D. M. (2006). Descartes: A Biography. New York: Cambridge University Press.

  • Curley, E. (1988). Behind the Geometrical Method. New Jersey: Princeton University

  • Davidson, D. (2000) Spinoza’s Causal Theory of Affects. Desire and Affect: Spinoza as Psychologist. (Ed. Y. Yovel). New York: Little Room Press, 95-113.

  • Descartes, R. (1994). Philosophical Writings of Descartes, vol 1.. (Trans. J. Cotting- ham, R. Stoothoff, M. Murdoch). New York: Cambridge University Press.

  • Frijda, N. H.(2000). Spinoza and Current Theory of Emotion. Desire and Affect: Spinoza as Psychologist. (Ed. Y. Yovel). New York: Little Room Press, 235-264.

  • Gilbert, D. T. (1991). How Mental Systems Believe, American Psychologist, 42 (2), 107-119.

  • 27 “Uyaranlardan mümkün olduğunca fazla yollardan ve tarzlardan etkilenmeyi başarmak.” (Baker, 1997, s. 63)

  • 28 (Proust, 2017, s.197)

  • Green O. H. (1992) The Belief-Desire Theory of Emotions. Green, O. H. The Emotions. Dordrecht: Springer.

  • Hampshire, S. (2005). Spinoza and Spinozism. New York: Oxford University Press.

  • James, S. (1997). Passion and Action: The Emotions in Seventeenth-Century Philosophy. New York: Oxford University Press.

  • Jarrett, C. (2000). Teleology and Spinoza’s Doctrine of Final Causes. Desire and Affect: Spinoza as Psychologist. (Ed. Y. Yovel). New York: Little Room Press, 3-23.

  • Kisner, M. (2008). Spinoza's Virtuous Passions. The Review of Metaphysics, 61 (4),

  • Kisner, M. (2011), Spinoza on Human Freedom : Reason, Autonomy and the Good Life. Cambridge: Cambridge University Press.

  • Lavaert, S. & Scrödes, W. (2017). The Dutch Legacy: Radical Thinkers of the 17. Cen- tury and the Enlightenment. Boston: Brill.

  • Lenman, J. (1996). Belief, Desire and Motivation: An Essay in Quasi- Hydraulics. American Philosophical Quarterly, 33 (3), 291-301.

  • Lenz M. (2013). Ideas as Thick Beliefs: Spinoza on the Normativity of Ideas. Contemporary Perspectives on Early Modern Philosophy. (Eds. M. Lenz & A. Waldow). Dordrecht: Springer.

  • Lenz, M. (2012). Intentionality without Objectivity? Spinoza’s Theory of Intenti- onality. Intentionality. Ed. A. Salice. Munchen: Philosophia Verlag, 29–58.

  • Lin, M. (2009) The Power of Reason in Spinoza. (Ed. O. Koistinen) The Cambrid- ge Companion to Spinoza's Ethics. Cambridge: Cambridge University Press.

  • Lord, B. (2010). Spinoza’s Ethics. Edinburg: Edinburg University Press.

  • Marshall, C. (2012). Destroying Passions with Reason. Philosophy and Phenomenolo- gical Research, 85 (1), 139-160.

  • Marshall, E. (2013) The Spiritual Automaton: Spinoza's Science of the Mind, New York: Oxford University Press.

  • Marshall, E. (2014). Man is a God to Man: How Human Beings Can Be Adequate Causes. Essays on Spinoza’s Ethical Theory. (Eds. M. Kisner & A. Youpa). New

  • Proust, M. (2017). Çiçek Açmış Genç Kızların Gölgesinde (çev. R. Hakmen). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.

  • Reijen, M. V. (2011). Spinoza’nın Psikoloji Felsefesi: Ruh Hazır, Ten Güçlü Olma- sa. Spinoza Günleri 2. (Ed. C. B. Akal & R. Ergün). İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.

  • Reisenzein, R. (2009a). Emotions as Metarepresentational States of Mind: Natu- ralizing the Belief-Desire Theory of Emotion. Cognitive Systems Research, 10 (1), 6-20.

  • Reisenzein, R. (2009b). Emotional Experience in the Computational Belief- Desire Theory of Mind. Emotion Review, 1 (3), 214-222.

  • Rocca, M. D. (1996). Representation and Mind-Body Problem in Spinoza. New York: Oxford University Press.

  • Rocca, M. D. (2003). The Power of an Idea: Spinoza's Critique of Pure Will. Noûs, 37 (2), 200-231.

  • Sandler, R. (2005), Intuitus and Ratio in Spinoza's Ethical Thought. British Jour- nal for the History of Philosophy, 13, 73-90.

  • Soyarslan, S. (2014). From Ordinary Life to Blessedness: The Power of Intuitive Knowledge in Spinoza’s Ethics. Essays on Spinoza’s Ethical Theory.. (Eds. M. Kisner & A. Youpa). New York: Oxford University Press.

  • Spinoza, B. (1966) The Correspondance of Spinoza. (Trans. A. Wolf). New York: Russell & Russell.

  • Spinoza, B. (1985). The Collected Works of Spinoza. (Trans. & ed. E. Curley). New Jersey: Princeton University Press.

  • Spinoza, B. (2002). Complete Works of Spinoza. (Ed. M. Morgan, trans. S. Shirley). Indianapolis: Hackett Publishing.

  • Spinoza, B. (2004). A Spinoza Reader: The Ethics and Other Work. (Trans. & ed. E. Curley). New Jersey: Princeton University Press.

  • Spinoza, B. (2014). Ethica (çev. Ç. Dürüşken). İstanbul: Alfa Yayınları.

  • Spinoza, B. (2014). Ethica. (Ç. Dürüşken, Çev.) İstanbul: Alfa Basın Yayım.

  • Spinoza, B. (2014). Mektuplar (çev. E. Ayhan). Ankara: Dost K.tabevi.

  • Steinberg, D. (2005). Belief, Affirmation, and the Doctrin of Conatus in Spinoza. The Southern Journal of Philosophy, 43, 147-158.

  • Tóth, O. I (2016). Inherence of False Beliefs in Spinoza’s Ethics, Society and Poli- tics, 20, 74-94. Öz: Duygular arzu ve inanç ikili ayağı üzerinde varolan yönelimsel mental durumlardır. Spinoza’nın idea kuramının bir tür inanç kuramı olduğu iddiası birçok filozof tarafından savunulmuştur fakat Spinoza’nın genel idea kuramının bir parçası olan duygu teorisine gelindiğinde bu nokta genellikle göz ardı edilmiştir. Bu makalede Spinoza’nın idea kuramı ile inanç kavramı arasındaki ilişkiyi ele alarak Spinoza’ya göre her duygunun en temelde bir tür inanç ve arzudan doğduğunu göstermeye çalışılacağız. Ayrıca Spinoza’ın duyguları dizginlemek için Ethica’nın beşinci kısmının başında öne sürdüğü terapi yöntemlerinin geçersizliğini göstermeye çalışacak, Ethica’nın ilk dört kısmından hareketle sunduğumuz duygu teorisinin yardımıyla bu terapi yöntemlerinin “daha Spinozacı” versiyonlarını sunmaya çalışacağız. Anahtar Kelimeler: Spinoza, duygu, idea, olumlama, arzu, inanç, duygulanım, özgürlük.

                                                                                                                                                                                                        
  • Article Statistics