Bergson'da Zaman, Kendilik ve Özgürlük

Author :  

Year-Number: 2017-7:2
Language : null
Konu : Metafizik
Number of pages: 105-122
Mendeley EndNote Alıntı Yap

Abstract

Bergson, kişinin kendisi, yani kendi içsel varoluşu için yaşadığından daha çok kendisine dışsal olan, toplumsal bir yaşam sürdüğünü ileri sürmektedir. Bu demektir ki, hemen hemen her zaman, bireysel varoluşumuz, dışsal ve sosyal yaşamımız tarafından etki altına alınmaktadır. Bu şekilde sürdürülen yaşamın zorunlu bir sonucu olarak, kişinin özgürlükten uzaklaştığı veya özgür kararlar verebildiği durumların azaldığı gerçeği ortaya çıkmaktadır. Oysaki Bergson, özgürlüğün biz bireyler için, ilkesel olarak, tamamen mümkün olduğunu müjdelemektedir. Bu tam özgürlük durumuna kendimizi taşıyabilmemiz için öncelikle yapmamız gereken şey, kendimizi dışsal, yani mekânsal olandan koparıp, kendi içsel varoluşumuza, özümüze, yani, “gerçek zaman”a geri dönmektir. Bu yazının ana temasını ilk olarak bu “gerçek zaman”a ve dolayısıyla sahici kendiliğimize [genuine self] dönüş çabası oluşturacaktır. Daha sonra, sahici kendiliğin, özgürlüğü nasıl olanaklı kıldığı gösterilecektir. Bu yapılırken, ortaya çıkan dışsal (toplumsal) direnç kavramı ele alınacak ve sahici kendiliğin bu direnci nasıl aştığı açıkça gösterilecektir.

Keywords

Abstract

Bergson argues that we live for the society which is external to us more than we live for ourselves which is our inner existence. That is, our inner existence is, for the most part, under the influence of our outer, social life. This kind of life necessarily leads to conditions in which the self is far removed from freedom, or conditions in which the self rarely acts freely. Nevertheless, Bergson tells us that freedom is in principle possible for human selves. In order to gain access to freedom, what we need to do first is to break with what is external and spatial and then to regain the possession of our inner self by getting back into pure duration. The main theme of this paper, first, consists of the struggle to get back into real time, i.e., to our genuine self. Then, how the genuine self-renders freedom possible will be demonstrated. In the course of this, the external resistance, which arises, will be investigated and how the genuine self-transcends this external resistance will be clarified.

Keywords


  • Bergson, H. (1997). Şuurun Doğrudan Doğruya Verileri (çev. M. Ş. Tunç). İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.

  • Bergson, H. (1946). Creative Mind (trans. M. L. Andison). New York: Philosophi- cal Library.

  • Bergson, H. (1947). Yaratıcı Tekamül (çev. M. Ş. Tunç). İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.

  • Bergson, H. (2004). Ahlakın ve Dinin İki Kaynağı (çev. M. M. Yakupoğlu). Ankara: Doğubatı Yayınları.

  • Bergson, H. (2004). Gülme: Komiğin Anlamı Üzerine Deneme (çev. U. C. Gökdu- man). İstanbul: Zeplin Kitap.

  • Bergson, H. (2015). Madde ve Bellek (çev. I. Ergüden). Ankara: Dost Kitabevi.

  • Cutrofello, A. (2005). Continental Philosophy: A Contemporary Introduction. New York & London: Routledge.

  • Edman, I. (2005). Foreword. Bergson, H. Creative Evolution. New York: The Modern Library, ix-xviii.

  • Ellison, R. (1995). Invisible Man. New York: Vintage International.

  • Kant, I. (2015). Arı Usun Eleştirisi (çev. A. Yardımlı). İstanbul: İdea Yayınevi.

  • Kant, I. (2016). Yargı Yetisinin Eleştirisi (çev. A. Yardımlı). İstanbul: İdea Yayınevi. Lawlor, L. (2003). Challenge of Bergsonism: Phenomenology, Ontology, Ethics. London & New York: Continuum.

  • Lawlor, L. & Leonard, V. M. (2013). Henri Bergson. E. N. Zalta (Ed.), The Stanford Encyclopedia of Philosophy (ed. E. N. Zalta). Retrieved from https://plato.stanford.edu/archives/win2013/entries/bergson.

  • Morrison, P. R. (1978). Kant, Husserl, and Heidegger on Time and the Unity of ‘Consciousness’. Philosophical and Phenomenological Research, 39 (2), 182-198.

  • Mullarkey, J. (1999). Bergson and Philosophy. Notre Dame: University of Notre Dame Press.

  • Platon (2016). Sokrates’in Savunması (çev. A. Çokona). İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları.

  • Sedley D. (2003). Plato’s Cratylus. Cambridge: Cambridge University Press.

  • Seigel, J. (2005). The Idea of the Self: Thought and Experience in Western Europe since the Seventeenth Century. New York: Cambridge University Press.

                                                                                                                                                                                                        
  • Article Statistics