Çağdaş hukuk felsefesi ana akımlarından biri olan pragmatizm özellikle 18. yüzyıl sonrası İngiltere'sinde faydacılık temelinde, 19. yüzyıl sonrasında ise ABD ve İskandinav ülkelerinde realizm temelinde meşhur olmuştur. Hukuk felsefesi veya hukuk teorisi başlıklı kitaplarda bu akımlar, faydacı, pragmatist ve realist hukuk felsefeleri başlıkları altında ele alınmakta ve İngiliz ve Amerikan felsefelerinin bir nevi devamı olarak sunulmaktadır. Hâlbuki epistemolojik açıdan deneyci ve duyumcu, ontolojik açıdan realist, etik açıdan ise faydacı ve rölativist olan bu hukuk akımlarının kökleri felsefe tarihinin bütününde ve özellikle de Antik Yunan Felsefesinde aranmalıdır. İşte bu tarihi arka planı görünür kılmak için bu makalede, faydacılık, pragmatizm, realizm ve rölativizmin felsefedeki tarihine yeniden dönülmekte ve pragmatizmin kökleri aranmaktadır. Makalenin son bölümünde, pragmatizmin günümüz karmaşık ve etkileşimli sosyal gerçekliğine nasıl cevap verdiği, özellikle çağdaş realist ve pragmatist hukuk felsefecileri üzerine yapılan değerlendirmelerden alınan örnekler yardımıyla açıklanmaktadır. <
Pragmatism, which is one of the mainstreams of the philosophy of law, became popular in the UK especially after the 18th century on the basis of utilitarianism, and in the USA and Scandinavian countries after the 19th century on the basis of realism. Books on philosophy of law and legal theory discuss these philosophies under the headings of pragmatist and realist philosophies of law, and present it basically as a continuation of the British and American philosophy. However, the roots of these legal movements, which are epistemologically experimental and sensational, ontologically realistic, and ethically utilitarian and relativist should be sought in the whole history of philosophy especially in Ancient Greek Philosophy. Thus, to show this historical background, in the article, we try to return to the history of utilitarianism, pragmatism, realism and relativism in philosophical thought. In the last part of the article, with the help of examples taken from some assessments of contemporary pragmatist and realist philosophers of law, how pragmatism respond to today's complex and interactive social reality is discussed. <