Author :
Abstract
Antik dönemden modern çağa uzanan süreçte, insanın kendini anlama arayışı, felsefi ve teknolojik gelişmelerin temel itici gücü olmuştur. Arkhe ve doğa felsefesinden başlayarak, insanın öznel ve nesnel gerçekliğine dair sorgulamalar, günümüzde yapay zekâ (YZ) ve makinelerle karşılaştırmalar eksenine evrilmiştir. İnsan özüne dair yapılan bu incelemeler, hayal gücü, etik muhakeme ve duygusal derinlik gibi makine tarafından tam anlamıyla taklit edilemeyen nitelikleri ortaya koymaktadır. YZ, belirli görevlerde üstün başarı sağlasa da, öznel deneyim, ahlaki yargı ve varoluşsal düşünce kapasitesinden yoksundur. Bu durum, insanın epistemik ve ontolojik benzersizliğini vurgulamaktadır. YZ’nin toplumsal dönüşüme etkisi tartışılmaz olmakla birlikte, insanın yerini tamamen alması yönündeki senaryolar, insan zihninin ve deneyiminin karmaşıklığı karşısında spekülatif kalmaktadır. Bu çalışma, teknolojik ilerleme bağlamında insan özüne yönelik tartışmaların güncelliğini koruduğunu ve bu özün geleceği şekillendirmedeki vazgeçilmez rolünü teyit etmektedir.
Keywords
Abstract
From antiquity to modernity, humanity’s quest for self-understanding has driven philosophical and technological advances. This pursuit has evolved from metaphysical inquiries into arche and nature to contemporary debates on the nature of human distinctiveness in light of artificial intelligence (AI) and machine capabilities. The exploration of human essence reveals intrinsic qualities such as creativity, emotional depth, and ethical reasoning, which machines cannot fully replicate. While AI excels in task-specific domains, it lacks the capacity for subjective experience, moral judgment, and existential reflection. This highlights humans' epistemic and existential uniqueness as beings who create meaning, dream and navigate complex emotions. Despite the transformative potential of AI, the notion of machines entirely replacing humanity remains speculative due to the profound intricacy of human cognition and experience. This study underscores the enduring relevance of understanding humanity’s essence amid technological evolution, reaffirming its irreplaceable role in shaping future discourse and innovation.
