N. C. Paulescu’nun Physiologie Philosophique: Finalité, matérialisme, âme et Dieu Adlı Eserinin Ankaralı Ali Rıza Tarafından Yapılan Kısmi Tercümesi: Felsefe-i Hayâtiyye Yâhûd İsbât-ı Vâcib
Author :
Abstract
Yaşamın ne olduğu ve yaşamın doğası hakkındaki sorular, insanın kendini ve dünyayı sorgulamaya başladığı ilk andan itibaren en önemli sorular arasında öne çıkmıştır. Bunlara verilen cevaplar zaman içerisinde değişmiş ve ilk olarak felsefenin sınırları içerisinde ele alınmış, daha sonra XIX. yüzyılın ikinci yarısında biyolojinin bağımsız bir bilim haline gelmesiyle bilimsel bir zemine oturmuştur. N. C. Paulescu da yaşam üzerine düşünceleriyle XX. yüzyılın başında öne çıkan bir bilim insanıdır. Konu üzerine Bükreş Üniversitesinde üç konferans vermiş ve bunlar Physiologie Philosophique: Finalité, matérialisme, âme et Dieu adıyla kitap olarak yayımlanmıştır. Ankaralı Ali Rıza da bu eserin ilk iki konferansını kısa bir süre sonra Türkçeye çevirmiş ve Sırat-ı Müstakim’de tefrika olarak yayımlamıştır. Üçüncü konferansı da çevirmeyi planlasa da bu planını hayata geçirememiştir. Bu makalede önce Paulescu ve çalışmaları kısaca tanıtılacak, ardından Physiologie Philosophique: Finalité, matérialisme, âme et Dieu adlı eserdeki düşünceler, Ankaralı Ali Rıza’nın yaptığı kısmi çeviri üzerinden ele alınacak ve tartışılacaktır.
Keywords
Abstract
Questions about what life is and the nature of life have been among the most important questions from the very first moment that human beings started to question themselves and the world. The answers to these questions have changed over time and were first addressed within the boundaries of philosophy, and then, in the second half of the nineteenth century, with the emergence of biology as an independent science, they were placed on a scientific basis. N. C. Paulescu was a scientist who came to the fore at the beginning of the twentieth century with his thoughts on life. He gave three lectures on the subject at the University of Bucharest, which were published as Physiologie Philosophique: Finalité, matérialisme, âme et Dieu. Ankaralı Ali Rıza translated the first two lectures of this work into Turkish shortly afterwards and published them as a serialised in Sırat-ı Müstakim. Although he planned to translate the third lecture, he could not realise this plan. In this article, Paulescu and his works will be briefly introduced, and then the ideas in Physiologie Philosophique: Finalité, matérialisme, âme et Dieu will be analysed and discussed through Ankaralı Ali Rıza’s partial translation.
