Author :
Abstract
Heidegger’e göre, modern-öncesi geleneksel teknik, bir meydana-getirme (Hervorbringen) yoluyla varolanları açığa çıkarırken, modern teknik bir meydan-okuma (Herausforderung) üzerinden onlarla ilişkilenmektedir. Bu ayrım bağlamında, Heidegger, poiesis’i Almancaya Hervorbringen olarak çevirerek physis’i de, tékhne’yi de, poiesis’in iki farklı ortaya çıkma biçimi olarak yorumlarken, bir yandan da bu ikisini de modern teknikle bağdaşmaz varlık biçimleri olarak ortaya koyar. Bu makale öncelikle, “meydana getirme” ile “meydan okumak” arasındaki ayrımın Türkçenin kendi dilsel imkânları dâhilinde nasıl anlaşılması gerektiğini, felsefi olarak temel olan Almanca ile Türkçe kelimeler arasında sıkı kavramsal ilişkiler kurmak yoluyla açıklığa kavuşturmakta, daha sonra “meydana getirmek” ile “meydan okumak” arasındaki karşıtlığı geleneksel tekniğin bir örneği olan su değirmeni ile modern tekniğin bir örneği olan hidroelektrik santrali karşılaştırarak somutlaştırmakta ve son olarak, bu somut karşıtlık ışığında, tékhne ile physis’in Heidegger tarafından poiesis alanında görülürken, modern tekniğin neden bu alandan dışlandığı sorusuna bir yanıt önermektedir.
Keywords
Abstract
According to Heidegger, the traditional pre-modern technology uncovers beings through a bringing-forth (Hervorbringen) whereas modern technology relates to them through a challenge (Herausfordern). In the context of this distinction, while Heidegger translates poiesis into German as Hervorbringen and interpreting both physis and téchne as two different ways of poiesis, he also presents these two ways of Being as incompatible with modern technology. First, this paper shows how the distinction between “challenging” and “bringing-forth” should be understood within the linguistic possibilities of Turkish, by establishing a close conceptual relationship between philosophically basic German and Turkish words; second, it concretizes the contrast between bringing-forth and challenging by comparing water mill as an example of traditional technology and hydroelectric power plant as an example of modern technology; and third, in the light of this concrete contrast, it proposes an answer to the question why physis and téchne are seen by Heidegger within the sphere of poiesis while modern technology is excluded from this sphere.
Keywords
- Heidegger, Martin (1962). Being and Time. (Trans. J. Macquarrie and E. Robinson). Oxford: Basil Blackwell.
- Heidegger, Martin (1968) (1993). What is Called Thinking? (Trans. F. D. Wieck and J. Glenn Gray). New York: Harper & Row. Excerpt published under the title What Calls for Thinking” (Ed. D. F. Krell) Martin Heidegger: Basic Writings revised and expanded edition. London: Routledge, 369-91.
- Heidegger, Martin (1976). Nur ein Gott Kann Uns Noch Retten: Interview with Martin Heidegger” Der Spiegel Nr. 23 May 31st.
- Heidegger, Martin (1977). Der Ursprung des Kunstwerkes. Holzwege GA 5,
- Heidegger, Martin (1993a). Letter on Humanism, (Trans. F. A Capuzzi and J. Glenn Gray). Martin Heidegger: Basic Writings. Revised and expanded edition (Ed. D. F. Krell). London: Routledge, 190-242.
- Heidegger, Martin (1993b). Building Dwelling Thinking. (Trans. A. Hofstadter). in Martin Heidegger: Basic Writings. Revised and expanded edition. (Ed. D. F. Krell). London: Routledge. 217–265,
- Heidegger, Martin (1999). Contributions to Philosophy (From Enowning) (Trans. P. Emad and K. Maly). Bloomington: Indiana University Press.
- Heidegger, Martin (2000). Die Frage nach der Technik. Vorträge und Aufsätze, GA 7, Frankfurt: Vittoria Klostermann. 4-36. Öz: Heidegger’e göre, modern-öncesi geleneksel teknik, bir meydana-getirme (Hervorbringen) yoluyla varolanları açığa çıkarırken, modern teknik bir meydanokuma (Herausforderung) üzerinden onlarla ilişkilenmektedir. Bu ayrım bağlamında, Heidegger, poiesis’i Almancaya Hervorbringen olarak çevirerek physis’i de, tékhne’yi de, poiesis’in iki farklı ortaya çıkma biçimi olarak yorumlarken, bir yandan da bu ikisini de modern teknikle bağdaşmaz varlık biçimleri olarak ortaya koyar. Bu makale öncelikle, “meydana getirme” ile “meydan okumak” arasındaki ayrımın Türkçenin kendi dilsel imkânları dâhilinde nasıl anlaşılması gerektiğini, felsefi olarak temel olan Almanca ile Türkçe kelimeler arasında sıkı kavramsal ilişkiler kurmak yoluyla açıklığa kavuşturmakta, daha sonra “meydana getirmek” ile “meydan okumak” arasındaki karşıtlığı geleneksel tekniğin bir örneği olan su değirmeni ile modern tekniğin bir örneği olan hidroelektrik santrali karşılaştırarak somutlaştırmakta ve son olarak, bu somut karşıtlık ışığında, tékhne ile physis’in Heidegger tarafından poiesis alanında görülürken, modern tekniğin neden bu alandan dışlandığı sorusuna bir yanıt önermektedir. Anahtar Kelimeler: Heidegger, ontoloji, teknik, teknoloji, geleneksel, modern.
