Author :
Abstract
John Stuart Mill (1806-1873) faydacı felsefenin Jeremy Bentham ile birlikte en iyi bilinen üyelerinden biri olmuştur ve klasik liberal düşünce için de anahtar bir figürdür. Liberalizm ile faydacılık arasındaki ilişki daima belli bir karmaşıklık içinde nitelendirilir ve problemli bağlantı iki dikkat çekici kavram, fayda ve özgürlüğün etkisi altında kendini gösteren Mill’in felsefesinde de doğal olarak yansımasını bulur. Fakat yine bu bağlantının netameli doğası sayesinde Mill’in felsefesi güncel hukuk teorisi tartışmaları için önemli bir kaynak halini alır; özellikle de bireysel özgürlüğün sınırları, hukuki ahlakçılık ve hukuki paternalizm ile ilgili olarak. Bu makalede Mill’in hukuk felsefesine yapmış olduğu bu katkılar ele alınıp irdelenecektir.
Keywords
Abstract
John Stuart Mill (1806-1873) was one of the best-known members of utilitarian philosophy with Jeremy Bentham and also a key figure of classic liberal thought. The relationship between liberalism and utilitarianism has been always characterized as a certain ambivalence; and this problematic nexus is naturally reflected on Mill’s philosophy under the thumb of two prominent concepts: utility and liberty. But because of the complex nature of this nexus, Mill’s philosophy becomes an important source for contemporary discussions in legal theory; especially on the limits of individual liberty, legal moralism, and legal paternalism. This article will examine Mill’s contributions to legal philosophy.
Keywords
- Batur Yamaner, M. & Güngören, B. (2007). Spinoza’dan Mill’e, Mill’den AİHM’ne İfade Özgürlüğü. Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2007/2, 25-46.
- Bentham, J. (2011). Yasamanın İlkeleri. (Çev. B. Asal). İstanbul: On İki Levha Ya- yıncılık.
- Bentham, J. (2017). Ahlak ve Yasama İlkeleri. (Çev. Ö. Saruhanlıoğlu & U. K. Boya- cı). İstanbul: Litera Yayıncılık.
- Capaldi, N. (2011). John Stuart Mill. (Çev. İ. H. Yılmaz). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
- Epstein, R. (1995). Harm Principle – And How It Grew. University of Toronto Law Journal, 45 (4), 369-417.
- Feinberg, J. (1986). Harm to Self: The Moral Limits of the Criminal Law, vol. 3. New York: Oxford University Press.
- Friedman, M. (1988). Kapitalizm ve Özgürlük. (Çev. D. Erberk & N. Himmetoğlu). İstanbul: Altın Kitaplar.
- Geçit, B. (2013). John Stuart Mill’de Kadının Toplumsal Konumu. Beytulhikme An International Journal of Philosophy, 3 (2), 105-127.
- Goodin, R. E. (1995). Utilitarianism as a Public Philosophy. New York: Cambridge University Press.
- Gökçeoğlu Balcı, Ş. (2007). Tutunamayanlar ve Hukuk. Ankara: Dost Kitabevi.
- Gray, J. (1981). John Stuart Mill on Liberty, Utility and Rights. Nomos, 23, 80-116.
- Gürbüz Ersoy, N. (2019). Çoğunluğun Tiranlığı. İstanbul: On İki Levha Yayıncılık.
- Güriz, A. (1963). Faydacı Teoriye Göre Ahlak ve Hukuk. Ankara: Ankara Üniversitesi Yayınları.
- Gürler, S. (2007). Ahlak ve Adalet: Çağdaş Ahlak Felsefesi ve Adalet Sorunu. İstanbul: Legal Kitabevi.
- Hart, H. L. A. (1983). Essays in Jurisprudence and Philosophy. Oxford: Clarendon Press.
- Hart, H. L. A. (2001). Essays on Bentham: Jurisprudence and Political Theory. Oxford: Clarendon Press.
- Hart, H. L. A. (2011). Hukuk, Ahlak ve Özgürlük. (Çev. E. Öz). Ankara: Dost Kita- bevi.
- Hayek, F. A. (2010). Kölelik Yolu. (Çev. T. Feyzioğlu & Y. Arsan & A. Yayla). Ankara: Liberte Yayınları.
- Hayek, F. A. (2012). Hukuk Yasama ve Özgürlük. (Çev. A. Yayla & M. Erdoğan & M. Öz). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
- Işıktaç, Y. (2018). Hukuk Felsefesi. İstanbul: Filiz Kitabevi.
- Kaçer, M. (2017). Demokratik Platonculuk: John Stuart Mill’in Siyasi Düşünce- sinde Çoğul Oy. Humanitas: Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 10, 315-332.
- Kahan, A. S. (1992). Aristocratic Liberalism: The Social and Political Thought of Jacob Burkhardt, John Stuart Mill, and Alexis de Tocqueville. New York: Oxford University Press.
- Kökcü, H. (2016). Paternalizm Kavramı ve Örnek Uygulamalar. (YL Tezi). Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi.
- Lukes, S. (2006). Bireycilik. (Çev. İ. Serin). Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
- Lyons, D. (1994). Rights, Welfare and Mill’s Moral Theory. Oxford and New York: Oxford University Press.
- Mill, J. S. (1946). Faydacılık. (Çev. Ş. N. Coşkunlar). Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı
- Mill, J. S. (1965a). Principles of Political Economy with Some of Their Applications to Social Philosophy, part I. (Ed. J. M. Robson). Collected Works of John Stuart Mill, vol. 2. Toronto: University of Toronto Press.
- Mill, J. S. (1965b). Principles of Political Economy with Some of Their Applications to Social Philosophy, part II. (Ed. J. M. Robson). Collected Works of John Stuart Mill, vol. 3. Toronto: University of Toronto Press.
- Mill, J. S. (1969a). Remarks on Bentham’s Philosophy. Essays on Ethics, Religion and Society. (Ed. J. M. Robson). Collected Works of John Stuart Mill, vol. 10. Toronto: University of Toronto Press, Routledge & Kegan Paul, 3-19.
- Mill, J. S. (1969b). Utilitarianism (1861). Essays on Ethics, Religion and Society. (Ed. J. M. Robson). Collected Works of John Stuart Mill, vol. 10. Toronto: University of Toronto Press, Routledge & Kegan Paul, 203-260.
- Mill, J. S. (1977). On Liberty (1859). Essays on Politics and Society, part I. (Ed. J. M. Robson). Collected Works of John Stuart Mill, vol. 18. Toronto: University of Toronto Press, Routledge & Kegan Paul, 213-330.
- Mill, J. S. (1981). Autobiography and Literary Essays. (Ed. J. M. Robson). Collected Works of John Stuart Mill, vol. 1. Toronto: University of Toronto Press, Routledge & Kegan Paul.
- Mill, J. S. (1984). Austin on Jurisprudence (1863). Essays on Equality, Law and Educa- tion. (Ed. J. M. Robson). Collected Works of John Stuart Mill, vol. 21. Toronto: University of Toronto Press, Routledge & Kegan Paul, 165-207.
- Mill, J. S. (2012). Hürriyet Üstüne. (Çev. M. O. Dostel). Ankara: Liberte Yayınları.
- Mill, J. S. (2016). Kadınların Özgürleşmesi. (Çev. D. B. Aksel). İstanbul: Pinhan Yayıncılık.
- Mill, J. S. (2017a). Demokratik Yönetim Üzerine Düşünceler. (Çev. Ö. Orhan). İstan- bul: Pinhan Yayıncılık.
- Mill, J. S. (2017b). Din Üzerine Üç Deneme. (Çev. Ö. Orhan). İstanbul: Pinhan Ya-
- Mill, J. S. (2017c). Cezalandırma Üzerine. (Çev. M. Dülger). Hukuk Kuramı, 4 (3), 14-18.
- Mill, J. S. (2017d). Siyasi Terimlerin Kullanışı ve Kötüye Kullanılmaları (1832) - Victoria Devri Hak Tartışmalarından Üç Parça: Cornewall, Mill ve Austin. (Çev. B. Aydoğdu). Hukuk Kuramı, 4 (3), 19-52.
- Pope, T. (2004). Counting The Dragon’s Teeth and Claws: The Definition of Hard Paternalism. Georgia State University Law Review, 20 (3), 659-722.
- Posner, R. A. (1979). Utilitarianism, Economics and Legal Theory. The Journal of Legal Studies, 8 (1), 103-140.
- Raz, J. (1988). Autonomy, Toleration, and the Harm Principle. Justifying Tolera- tion: Conceptial and Historical Perspectives. (Ed. S. Mendus). New York: Cambridge University Press, 155-177.
- Rosen, F. (2003). Classical Utilitarianism from Hume to Mill. London and New York: Routledge.
- Sandel, M. (2006). Public Philosophy: Essays on Morality in Politics. Cambridge: Har- vard University Press.
- Spooner, L. (2010). Vices Are Not Crimes: A Vindication of Moral Liberty. The Shorter Works and Pamphlets of Lysander Spooner, vol. 2 (1862-1884). Indianapolis: Liberty Fund.
- Stephen, J. F. (1991). Liberty, Equality, Fraternity: And Three Brief Essays. Chicago: The University of Chicago Press.
- Sumner, L. W. (1979). The Good and the Right. Canadian Journal of Philosophy, Suppl. Vol. 5, 99-114.
- Uzun, E. (2015). Ahlâksızlığın Cezalandırılması: Hart-Devlin Tartışması. H. L. A. Hart ve Hukuk-Ahlak Ayrımı. (Ed. S.Gürler). İstanbul: Tekin Yayınevi, 65-99.
- West, H. (2008). Mill’s Case for Liberty. Mill’s On Liberty: A Critical Guide. (Ed. C. L. Ten). Cambridge: Cambridge University Press.
- Yayla, A. (2011). Liberalizm. Ankara: Liberte Yayınları.
- Yaylalı, M. (2019). Nefret Suçu ve John Stuart Mill’in Zarar Prensibi. Selçuk Üni- versitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 27 (1), 37-53.
- Yükselbaba, Ü. (2016). Liberal Dağıtıcı Adalet Tartışmaları: Bentham, Mill, Rawls, Dworkin ve Nozick. İstanbul: On İki Levha Yayıncılık. Öz: John Stuart Mill (1806-1873) faydacı felsefenin Jeremy Bentham ile birlikte en iyi bilinen üyelerinden biri olmuştur ve klasik liberal düşünce için de anahtar bir figürdür. Liberalizm ile faydacılık arasındaki ilişki daima belli bir karmaşıklık içinde nitelendirilir ve problemli bağlantı iki dikkat çekici kavram, fayda ve özgürlüğün etkisi altında kendini gösteren Mill’in felsefesinde de doğal olarak yansımasını bulur. Fakat yine bu bağlantının netameli doğası sayesinde Mill’in felsefesi güncel hukuk teorisi tartışmaları için önemli bir kaynak halini alır; özellikle de bireysel özgürlüğün sınırları, hukuki ahlakçılık ve hukuki paternalizm ile ilgili olarak. Bu makalede Mill’in hukuk felsefesine yapmış olduğu bu katkılar ele alınıp irdelenecektir. Anahtar Kelimeler: John Stuart Mill, faydacılık, zarar ilkesi, hukuki ahlakçılık, hukuki paternalizm.
