Author :
Abstract
Çağdaş metafizik çalışmalarında görüldüğü gibi, filozofların en çok yöneldiği konulardan biri zaman boyunca nesnelerin değişimi ve sürekliliği sorunudur. Değişim ve süreklilik kavramları aynı bağlamda düşünüldüğünde ortaya önemli sorunlar çıkmaktadır. Burada, hem temporal parçalar arasındaki bağıntının nasıl kurulduğu ve nesnenin değişime karşın nasıl bütünlüğünü koruduğu hem de niteliksel sürekliliğin temporal yolla nasıl açıklanabileceğiyle ilgili sorunların tartışıldığı iki görüş vardır. Böylelikle, süredurum görüşü içinde iki önemli tartışmayla karşılaşırız. İlkine göre, değişim, uzay-zaman boyunca yayılmış olan farklı temporal parçaların bağıntısıyla sağlanırken; ikincisine göre ise, değişim, herhangi bir şeyin tek bir uzay ve zaman bölümü içinde kazandığı ya da kaybettiği özelliklerle sağlanır ve bu uzay ve zamanda nesne bütün olarak vardır, uzay-zaman boyunca yayılmamıştır. Buna göre, bu çalışmada ilkin, bu iki görüş arasında yapılan değişim tartışması üzerinde duracağız. İkinci olarak, süredurum teorisinde gördüğümüz gibi, temporal parçaların değişen ve değişmeyen yönleri gösterilecektir ve böylece, temporal parçaların zamansız bir karakterinin olabileceği ileri sürülecektir.
Keywords
Abstract
As seen in contemporary metaphysical studies, one of the issues that philosophers mostly focus on, is the change and continuity of objects over time. When the concepts of change and continuity are considered in the same context, significant problems arise. So, there are two views on how the relationship between the temporal parts is established and how the object maintains its unity despite the change and how the qualitative continuity can be explained in temporally is discussed. Thus, in theory of persisting, we encounter two important opposing views. According to the first, the change is achieved by the correlation of the different temporal parts that are spread throughout the space-time. According to the second, change can be achieved when an object gained some properties or lost them in a single space and time division, and this object exists as a whole in this space and time, not spread throughout the space-time. Accordingly, we will first present a discussion of change between these two views. Secondly, as we have seen in the theory of persistence, changing and unchanging aspects of the temporal parts will be shown and based on this, it will be suggested that temporal parts may have a timeless character.
Keywords
- Aristoteles. (2005). Fizik. (Çev: S. Babür). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
- Balashov, Y. (2000). Persistence and Space-Time: Philosophical Lessons of the Pole and Barn. The Monist. 83, 321-243.
- Deng, N. (2018). What is temporal ontology?. Philosophical Studies. 175 (3), 793-807
- Gözcü, A. S. (2016). A- ve B- Zaman Teorileri. Özne: Felsefe Bilim ve Sanat Yazıları Dergisi. 25, 339-355.
- Harrison, J. (2004). Time, Change, and the Constitution. Virgina Law Review. 90 (6), 1601 -1612.
- Haslanger, S. (1989). Persistence, Change, and Explanation. Philosophical Studies: An International Journal for Philosophy in the Analytic Tradition. 56 (1), 1 - 28.
- Hawley, K. (2001). How Things Persist. Oxford: Clarendon Press.
- Hirsch, E. (1982). The Concept of Identity. New York: Oxford University Press.
- Inwagen, P. v. (2009). Metaphysics. Boulder: Westview Press.
- Kennedy, J. B. (2003). Space, Time and Einstein. Chesham: Acumen Publishing Limited.
- Lewis, D. K. (1986). On the Plurality of Worlds. Oxford: Blackwell.
- Lowe, E. J. (2006). Endurantism versus Perdurantism and The Nature of the Time. Rivista di Filosofia Neo-Scolastica. 98(4), 713-727.
- Miller, K. L. (2006). Issues in Theoretical Diversity: Peristence, Composition, and Time. Netherlands: Springer.
- Newton-Smith, W. H. (1980). The Structure of Time. London: Routledge & Kegan Paul.
- Olson, E. T. (2006). Temporal Parts and Timeless Parthood. Noûs. 40 (4), 738- 752.
- Rea., M. C. (2003). Four-Dimensionalism. The Oxford Hanbook of Metaphysics. New York: Oxford University Press.
- Teichmann, R. (1993). Time and Change. The Philosophical Quarterly. 43 (171), 158-
- Turetzky, P. (1998). Time, London: Routledge. Öz: Çağdaş metafizik çalışmalarında görüldüğü gibi, filozofların en çok yöneldiği konulardan biri zaman boyunca nesnelerin değişimi ve sürekliliği sorunudur. Değişim ve süreklilik kavramları aynı bağlamda düşünüldüğünde ortaya önemli sorunlar çıkmaktadır. Burada, hem temporal parçalar arasındaki bağıntının nasıl kurulduğu ve nesnenin değişime karşın nasıl bütünlüğünü koruduğu hem de niteliksel sürekliliğin temporal yolla nasıl açıklanabileceğiyle ilgili sorunların tartışıldığı iki görüş vardır. Böylelikle, süredurum görüşü içinde iki önemli tartışmayla karşılaşırız. İlkine göre, değişim, uzay-zaman boyunca yayılmış olan farklı temporal parçaların bağıntısıyla sağlanırken; ikincisine göre ise, değişim, herhangi bir şeyin tek bir uzay ve zaman bölümü içinde kazandığı ya da kaybettiği özelliklerle sağlanır ve bu uzay ve zamanda nesne bütün olarak vardır, uzayzaman boyunca yayılmamıştır. Buna göre, bu çalışmada ilkin, bu iki görüş arasında yapılan değişim tartışması üzerinde duracağız. İkinci olarak, süredurum teorisinde gördüğümüz gibi, temporal parçaların değişen ve değişmeyen yönleri gösterilecektir ve böylece, temporal parçaların zamansız bir karakterinin olabileceği ileri sürülecektir. Anahtar Kelimeler: Zaman, temporal parçalar, değişim, niteliksel bağıntı, süreklilik.
